Een harde kern van ideologie met daaromheen zacht vruchtvlees van feiten

Een wijdverbreid misverstand over conservatisme is dat het gaat om het 'conserveren van het bestaande', het is immers het tegenovergestelde van progressivisme: de wens om te veranderen. Dit lijkt logisch, maar dat is niet waar het om gaat bij conservisme - al zullen conservatieven dat wel van zich zelf beweren. Als je weet waar je op moet letten is het altijd weer opvallend hoe duidelijk herkenbaar conservatieve thema's zijn.

Dat viel me ook bij deze video die ik op Daily Kos vond op. Deze korte discussie is een goede illustratie van conservatieve thema'. Bill O'Reilly argumenteert dat bijstand aan de armen slecht is. Let op de argumenten niet op de feiten: (en  petje af voor Dubois die zo goed cool blijft, ik wou dat ik dat kon):



De thema's die ik hoor zijn:

a. Hulp creëert afhankelijkheid. Door het mensen makkelijk te maken, door ze te verwennen gaan gaan ze rekenen op de hulp en komen ze niet meer voor zich zelf op. Het maakt week. Hieronder zit een onuitgesproken laag van sociaal-darwinisme (niemand zal dat openlijk toegeven).

b. Mensen die het slecht hebben, hebben dat aan zichzelf te danken. Het is hen persoonlijk aan te rekenen: drank, werkloosheid, drugs, niet voor je kinderen zorgen. Het is een rechtvaardiging van je eigen geluk, en verklaring voor het ongeluk van een ander.

c. En als je dan al hulp geeft dan niet door de overheid natuurlijk, want hulp is iets dat je in eigen kring doet. Daar wil je zelf invloed op hebben - en vooral over de mensen aan wie je hulp geeft natuurlijk.

Merijn Oudenampsen geeft in deze post over Nederlands conservatisme een goede - en meer formele - bespreking van de kenmerken van conservatisme: Waarom het neo­conservatisme een conservatisme is.

Dat de feiten helemaal niet kloppen maakt niets uit. Feiten zijn lastige dingen en altijd verschillend te interpreteren. Wat is een feit immers? Het doet me denken aan de uitspraak van E.H. Carr (uit mijn hoofd): Standpunten bestaan altijd uit een harde kern van ideologie, met daar omheen een laag zacht vruchtvlees die uit feiten bestaat (en dus niet omgekeerd zoals veel mensen altijd denken). Carr schrijft over geschiedenis, maar dit is ook goed van toepassing op de politiek, en dan vooral conservatieve politiek.