TV: we amuseren ons kapot, elke dag ruim drie uur

De NRC website kopt: "Nederlanders kijken meer televisie dan ooit" - Ik heb hier al eens eerder over geschreven, naar aanleiding van het boek van Nicolas Carr, "Het Ondiepe", die meent dat internet nu de grootste invloed heeft op ons denken en onze cultuur. Ik betwijfel dat. TV is het oog op de wereld, TV vormt ons denken, TV is een bron van onze dagelijkse portie van 3,5 uur (jawel drie en een half uur, of wel 201 minuten!) propaganda.

OK, het is niet één bron, zoals vroeger de Nazi, en Sovjet Propaganda ook een bron was, maar he, iedereen die wel eens TV kijkt weet wat voor uniforme brei van commercieel denken wordt verspreid, met hier en daar een krentje van wijsheid en echt inzicht die je actief moet opzoeken. De meeste kijkers doen dat niet, die kijken met hun buik. Dag in dag uit, 3,5 uur indoctrinatie, van jongs af aan. Als dat je denken niet beïnvloedt, dan weet ik het ook niet meer. Het is geen ideologie die ons wordt ingeprent, maar een manier van denken, een manier van kijken, verlangens, idealen, waaraan geld verdiend kan worden en die sociaal aanvaardbaar zijn in onze brave nieuwe wereld.

Read more...

Het is erger dan we denken

Een van de best bewaarde geheimen van de politiek in de VS is het feit dat een van de twee partijen bestaat uit fanatiekelingen. In de woorden van Paul Krugman

But neither you nor I should forget that the madness of the GOP is the central issue of our time.

Maar bijna niemand - vooral in de VS - durft het te zeggen.

Over the longer run the point is that one of America’s two major political parties has basically gone off the deep end; policy content aside, a sane party doesn’t hold dozens of votes declaring its intention to repeal a law that everyone knows will stay on the books regardless. And since that party continues to hold substantial blocking power, we are looking at a country that’s increasingly ungovernable.

Niet alleen Krugman zegt dit soort dingen, ook twee oud gedienden, Norman Ornstein en Thomas Mann waarvan een voor de American Enterprise Institute (Ornstein) zeggen dit. De een is Democraat, de ander Republikein. Ze schreven samen een opinie artikel in de Washington Post, met de titel: Let’s just say it: The Republicans are the problem. Normaal zijn de heren een geziene gast bij de Sunday Talkshows (de Amerikaanse versie van Buitenhof) maar van dat moment was het afgelopen.

De heren zijn hier te zien bij Bill Moyers:



Zo wordt het machtigste land van de wereld geregeerd.

Ter illustratie zie bijvoorbeeld deze recente actie van Congress:

Senate Republicans Block Key Funding Bill On Their Way Home For Summer Recess

Het enige doel van de GOP (Grand Old Party = Republikeinen = conservatieve partij) is elke vorm van regeren mogelijk te maken - zolang de andere partij aan de macht is. En dat kan in de VS dankzij de filibuster. Zodra er een opening is om die filibuster regel te veranderen, b.v. door te eisen dat er echt gepraat wordt, laten de Democraten het echter afweten. Kan iemand mij dat nu eens uitleggen? Ik begrijp dat ze er niet helemaal vanaf willen (want de rollen kunnen omgedraaid zijn), maar wijziging lijkt me toch wel nodig.

Voorlopig hebben we verkiezingen in ons buurland. Voor Nederland misschien wel nog belangrijker. Mevrouw Merkel doet het heel goed en zal waarschijnlijk herkozen worden. Dat betekent dat het desastreuze euro beleid nog minstens 4 jaar door gaat. Zal de EU dat overleven?

Interesting times ahead...

---

Update: Net gepost en dan vind ik dit artikel van Ornstein over de GOP van 11 juli dit jaar. There's No Republican Party—There Are 5 of Them

Om de uniekheid van het probleem te schetsen:

American history has many examples of a party going off the rails and taking a long time to recover. It was true of the Democrats in the 1890s and again in the 1960s and early '70s. One rough rule of thumb is that a party has to lose three presidential elections in a row to make it clear that the problem is not just individual presidential candidates and their failures but something deeper, enough to motivate a party to move to expand beyond its ideological base and capture the center. But if that happens in 2016 -- if Democrats make it three wins in a row -- I am not sure it will be enough for the GOP.

---

Illustratie: Boek van Ornstein & Mann: It's Even Worse Than It Looks: How the American Constitutional System Collided With the New Politics of Extremism

Read more...

Mark Rutte, de NRC en de DNB geloven in sprookjes

Bestuurders roepen radeloos om meer vertrouwen terwijl het publiek steeds hopelozer wordt door de onheilstijdingen. Men gaat door met bezuinigen terwijl er wel een goede oplossing is.

Nu het steeds duidelijker wordt dat ondanks keihard snoeien en lastenverzwaring de crisis niet over gaat, begint het op te vallen dat politici en journalisten steeds wanhopiger smeken om vertrouwen. Bezuinigen en lastenverzwaring zijn de enige maatregelen waarover wordt gepraat, ook al is de enige onderbouwing een onjuiste vergelijking met huishoudboekjes die op orde gehouden moeten worden.

Het is een rare eenzijdige discussie, waarin de Keynsianen nauwelijks aan het woord komen. Daarom wordt de echte oplossing – stoppen met bezuinigen en de economie stimuleren – wordt maar zelden genoemd. Pas de laatste tijd komt hier een beetje verandering in dankzij mensen als Ewald Engelen en Bas Jacobs, zoals bijvoorbeeld hier:

De politiek weet het niet

Dagelijks zien we bestuurders met strakke gezichten beweren dat nieuwe bezuinigingen nodig zijn omdat we als klein landje afhankelijk zijn van de export. ‘Wij kunnen er ook niets aan doen,’ lijken ze te zeggen. Om ons moed in te praten vertellen ze ons dat het volgend jaar weer beter gaat. We moeten vertrouwen hebben in de toekomst en geld uitgeven, want dat is goed voor de economie.

Neem Mark Rutte bijvoorbeeld. Helemaal in lijn met de liberale ideologie zegt hij dat niet de staat maar de burgers moeten zorgen voor herstel (12e minuut in de video):

Hier vertelt hij aan Ferry Mingelen dat hij een ‘groene waas van herstel’ in de economie ziet. Het is voor hem reden om de bezuinigingen uit te stellen. Laten we als samenleving eens afspreken, zo stelt hij, dat we weer vertrouwen in de toekomst gaan hebben. Als jullie weer nieuwe spullen gaan kopen, dan zal ik de bezuinigingen uitstellen. Doen jullie dat niet, en krimpt de economie toch, dan gaan we natuurlijk weer extra bezuinigen. Het is maar dat u het weet, maar veel keuze heeft u niet.

Dat de wanhoop hierdoor natuurlijk alleen maar groter wordt lijkt hij niet te beseffen. Iedereen ziet dat hij behalve enthousiasme en mooie woorden niets te bieden heeft en concludeert: Rutte heeft geen kleren aan  weet het dus ook niet.

Waakvlamjournalistiek en radeloosheid op tv

Op televisie is het misschien nog wel het ergst. Bij de aankondiging van nieuwe maatregelen wordt ons vaak wijs gemaakt dat het ‘geld op is.’ (Dit is onzin, want in Frankfurt kunnen ze met een druk op de knop vele miljarden euro’s maken).  En ook over zogenaamde tegenvallers wordt vaak kritiekloos bericht, zoals begin dit jaar in het NOS Journaal:

Na het zien van een nieuwsitem als dit is het geen wonder dat mensen geen vertrouwen meer hebben in de toekomst. Bezuinigen is onvermijdelijk. Elke duiding, context of uitleg ontbreekt. Het is om gek van te worden.

In de kranten is het al niet veel beter. Donderdag 16 mei demonstreert de economieredactie van NRC Handelsblad
dat ze of te schijterig zijn, of geen benul hebben van economie. Het redactioneel van die dag, met de titel De waakvlam-economie, gaat over de almaar krimpende economie. Over de oorzaken zeggen ze:

De bezuinigende overheid zelf houdt intussen de hand op de knip en investeert ook fors minder dan voorheen. De particuliere sector zal dus de ijzers uit het vuur moeten halen, zowel in het binnenland als, via de export, het buitenland.

Dat de overheid niet hoeft te bezuinigen omdat ze tegen negatieve rente kan lenen wordt niet vermeld. En ook hier valt de liberale ideologie op, het is of Mark Rutte aan het woord is.

Daarna constateert de redactie dat we dat we voor verbetering niet kunnen rekenen op de particuliere sector en de export. Waarom dat zo is, wordt niet uitgelegd. De particuliere sector zit door de crisis met te veel schulden en moet afbetalen. En op de export kunnen we ook niet rekenen want in het buitenland gaat het even slecht. Dat is overigens voor een deel ook onze schuld want Nederland (samen met Duitsland) eist van Zuid-Europese landen dat ze bezuinigen.
En net als Mark Rutte heeft ook NRC een oplossing om de groei weer terug te krijgen waarbij beroep gedaan wordt op vertrouwen:

Vertrouwensherstel bij huishoudens en bedrijven is daarvoor de belangrijkste voorwaarde, zeker als de overheid aan de kant blijft staan.

Op een voorwaarde:

… dan moeten burgers en ondernemers wel weten dat het beleid op de rails staat en niet, voor de zoveelste maal, onverhoeds wordt omgegooid. Als het kabinet-Rutte niet direct kan of wil bijdragen aan de economische groei, dan zijn rust en voorspelbaarheid het minste wat van haar gevraagd kan worden.

 Dat is het dus: de overheid moet even … tjsa wat eigenlijk? Doorgaan met bezuinigen? Als het maar voorspelbaar is, dan komt het vertrouwen vanzelf weer terug is het devies. Ook dit is dus Krugmans vertrouwensfee.

Ooit adverteerde NRC met de leuze dat zij ‘de slijpsteen van de geest’ was. Wat hebben ze met die slijpsteen gedaan? Van die scherpe geest van toen is niet veel meer over. Dit lijkt meer op waakvlam-journalistiek.

Niemand durft het te zeggen

De discussie over bezuinigen begint steeds meer te lijken op die tussen creationisten en evolutiebiologen. Het feit dat we er nog steeds over praten is merkwaardig want het staat vast dat bezuinigen de recessie erger maakt. Voorstanders van bezuinigen hebben geen goede argumenten en de feiten laten dit ook zien: 3 recessies op een rij nu, ondanks, nee, dankzij de vele miljarden die Nederlandse overheid heeft bezuinigd. In de landen om ons heen, Groot-Brittannië, Ierland, en Zuid-Europa is het ook overduidelijk zichtbaar.

Vrijwel iedereen, zelfs bij het IMF, is er nu van overtuigd dat bezuinigen fout is. Het probleem in Nederland is echter dat de bezuinigings-fundamentalisten niet de eerste de besten zijn. Bij de Nederlandse Bank bijvoorbeeld zijn ze er nog steeds vast van overtuigd dat bezuinigingen noodzakelijk zijn. Je vraagt je af of daar alleen boekhouders en geen economen werken.

Door al deze radeloosheid zou je haast gaan denken dat de er geen oplossing is. Maar die is er wel degelijk, zoals Paul Krugman uitlegt in zijn vorig jaar verschenen boek  End this depression now. De Nederlandse overheid, in samenwerken met andere landen in Europa kunnen deze crisis binnen een paar maanden beëindigen, door te stoppen met bezuinigen, de uitgaven in plaats daarvan te verhogen, het liefst door te investeren in infrastructuur, energievoorziening en maatregelen tegen klimaatverandering. Het samenwerkingsverband is er zelfs al: de EU, waardoor ook wordt voorkomen dat een deel van die investeringen weglekt naar het buitenland.

Japan, dat bijna twintig jaar lang problemen heeft gehad, laat zien dat dat kan, ook met een veel grotere staatsschuld dan wij hebben.

En, niet minder belangrijk, de financiële sector moet gesaneerd worden. Maar vooral: stoppen met klagen over tegenvallers en smeken om vertrouwen.

Toch gaat het bezuinigen maar door omdat niemand, net als in het sprookje van die keizer, tegen Rutte durft te zeggen hoe dom hij is. In ieder geval niemand die op een positie zit waar naar geluisterd wordt.

----
Deze post staat ook op Sargasso
Illustratie: Cosmic Kitty

Read more...

Wilders interviewen - aan de andere kant van de wereld

He kijk, hij laat zich dus wel interviewen door een kritische journalist, alleen doet hij dat wel aan de andere kant van de wereld. De Australische journalist Andrew O'Keefe interviewt Geert Wilders. Interview van c.a. 1/2 uur. Ik had het nog niet eerder gezien. Hier is volledige interview.



Het is goed om eens te zien dat het dus wel kan, als je je maar goed voorbereid en goed en helder je vragen formuleert. Probleem in Nederland is natuurlijk dat Wilders consequent weigert om zich op deze manier te laten interviewen - en hier is ook goed te zien waarom, waardoor niemand hem op deze manier ziet afgaan. Ook laat dit zien hoe essentieel deze strategie van Wilders is, en hoe makkelijk hij hiermee in Nederland wegkomt.

Ik zie eigenlijk maar een oplossing voor dat probleem: als hij weigert, maak dan duidelijk waarom hij weigert: hij is bang, want hij valt door de mand.

(Is dit eigenlijk al op de NL-TV geweest?, ik kijk bijna geen TV meer, moet ik tot mijn schande bekennen)

Met dank aan Niek van Leeuwen (@NiekvLeeuwen)

Read more...

Perspectief

Ik heb weer een nieuwe post op Sargasso:

Waar je staat bepaalt wat je ziet

Dit is het motto van Ewald Engelen waar hij vaak aan refereert tijdens zijn colleges. (Zie mijn college verslagen). Aan de discussie in Nederland over de euro is dat vaak mooi te zien. Veel mensen zien de problemen van de euro als het falen van de ander, de Griek die ligt te luieren en ons harde werkers daarvoor laat betalen. Grieken zien dat heel anders kan ik u verzekeren. Lees de rest ...

Read more...

Het nieuws en alleen het nieuws

Keith Olbermann was lange tijd een van de weinige echt linkse commentatoren die op de Amerikaanse (kabel-)TV te zien waren bij de zender MSNBC. Hij nam als een van de weinigen in de Amerikaanse media duidelijk stelling tegen de oorlog in Irak. Totdat hij vorig jaar plotseling opstapte.

Een goede verklaring hebben we nooit gehad: had hij er genoeg van? Of hadden zijn bazen genoeg van zijn grote mond? Kort daarvoor had hij een conflict met zijn werkgever, de zender MSNBC (Onderdeel van NBC, dat eigendom is van General Electric) en was hij korte tijd geschorst wegens het geven van campagnedonaties aan Democraten. Iets dat voor presentatoren niet is toegestaan volgens het reglement van NBC want journalisten horen onafhankelijk te zijn. Nu was dat in het geval Olbermann idioot want iedereen die wel eens naar Countdown had gekeken wist waar Olbermann's politieke voorkeur naar uitging. Maar regels zijn regels was het oordeel van de directie. Echter binnen een paar dagen was Olbermann weer terug. NBC besloot onder druk van het massale protest van de kijkers voor deze keer een uitzondering te maken. (En bovendien legde de show geen windeieren want het had - voor dat type programma - een hoge kijkdichtheid.). Daarom kwam het toch als een verrassing toen hij enkele weken na deze gebeurtenis plotseling vertrok bij MSNBC.

Tot nog toe heeft Olbermann nooit een verklaring gegeven voor zijn vertrek. Iedereen neemt aan dat hij hierover een afspraak heeft gemaakt met zijn voormalige werkgever. Maar nu hebben we dan toch een verklaring. In de David Letterman Show gaf hij de volgende verklaring:

At some point in the last few years that I have been doing the news in the way that I do, it has occurred to me that the best place to continue doing the news in that way would be to do it at a place that is just in the news business and nothing else. It doesn’t also own an amusement park in Orlando, it doesn’t have outdoor advertising, or beet plantations in the Azures

General Electric is de eigenaar van MSNBC/NBC en het bedrijf verkoopt niet alleen nieuws, maar bijvoorbeeld ook kerncentrales, en dat (en andere zaken) gaat natuurlijk wringen op den duur. Want hoe kun je als mediabedrijf nog onafhankelijk nieuws brengen als je te gelijkertijd ook grote belangen hebt in de uitkomst van het nieuws? De schoring van Olbermann was in dat licht bezien dan ook bijzonder hypocriet.

Tenslotte, om een idee te geven van het soort van commentaar van Olbermann is hier de beroemde "rant" tegen Bush uit 2008:

Visit msnbc.com for Breaking News, World News, and News about the Economy

Read more...

Nicholas Carr: Het ondiepe – Hoe onze hersenen omgaan met internet

Volgens Nicholas Carr maakt internet ons dommer. In het boek Hoe onze hersenen omgaan met internet, en al eerder in het artikel Is Google making us Stupid? zet hij uiteen dat internet ons denken op een subtiele manier beïnvloed. Door veel bezig te zijn op internet veranderen onze hersenen. We zijn sneller afgeleid, niet meer instaat om ons goed te concentreren op lange teksten en kunnen daardoor ook minder goed nadenken. Zeker als we dagelijks 8 uur naar een beeldschermen kijken. We zijn hierdoor geneigd tot multitasking, we kijken om de paar minuten naar onze email-inbox, en we raken afgeleid door de vele links en andere irrelevante informatie die op een webpagina zichtbaar zijn.

Carr was onlangs op toer in Nederland om zijn boek, dat in het Nederlands is vertaald, te promoten. Afgelopen vrijdag 5 maart was ik aanwezig bij een van de lezingen die hij heeft ter gelegenheid hiervan heeft gegeven (in Wageningen). In het stampvolle auditorium vertelde hij over de gevolgen van internet voor ons denken. De boodschap van Carr is dat onze hersenen veranderen door de grote blootstelling aan internet. Uiteraard zijn niet alle effecten van het internet negatief maar hij benadrukt dat de negatieve effecten mogelijk toch ernstiger zijn dan we denken. Carr is natuurlijk zelf een zware internetgebruiker en constateert de problemen dan ook bij zichzelf. Hij merkt dat hij minder goed instaat is om zich te concentreren op een langer stuk tekst en hij is geneigd om snel door lange stukken heen te skimmen.
Ook op televisie was aandacht voor Carr (Een Vandaag, 7 maart 2011):



Het zal misschien allemaal wel zo zijn – Carr citeert veel onderzoek, ik kan er niet over oordelen. Op een punt heb ik echter wel kritiek op hem: hij besteedt nauwelijks aandacht aan het medium dat ons leven tegenwoordig in veel grotere mate beheerst: de televisie.

Kinderen van de TV
Dit jaar viert de publieke omroep het 60 jarig bestaan van de televisie in Nederland. We leven nu dus ruim een halve eeuw in het Tijdperk van de Televisie. Hoelang is het nu dat internet een vergelijkbaar grote invloed heeft op ons leven? Dat is zeker nog geen 10 jaar het geval, eerder minder, want pas met de komst van ADSL is de vaste internetverbinding gemeengoed geworden. Vergeleken met de televisie, is dat dus nog niet zo lang. Televisie domineert ons leven al veel langer dan internet. De meeste mensen die ik ken zijn er zelfs mee opgegroeid. Zeker, internet is er al een tijdje als techniek, maar het is nog niet zo lang dat (grote aantallen) mensen het dagelijks zijn gaan gebruiken.
De impact van televisie op de mens – op ons gedrag, op de cultuur en op de politiek – is volgens mij dan ook vele malen groter dan die van het internet.

Zo beginnen bijvoorbeeld kinderen al op zeer jonge leeftijd met TV-kijken. Het wonderbaarlijke effect van de televisie op op het brein van kinderen kan men zien bij jonge kinderen. Zet ze voor de televisie en het is of je een knop omzet, van een levendig kind veranderen ze in een zombie. Met zijn of haar ogen gefixeerd op de TV-machine worden zijn of haar hersenen geherprogrammeerd: alle prikkels van buiten worden uitgefilterd. Maar zet de televisie uit en u krijgt de rekening gepresenteerd. Deze behandeling wordt dagelijks herhaald: 7 maal per week, 365 dagen per jaar, bij vrijwel alle westerse kinderen. Het zou mij verrassen als dit geen consequenties heeft. Maar Carr heeft hier niets over te melden.

Van de eeuw van het drukwerk naar de eeuw van de televisie
De gevolgen voor ons denken die Carr beschrijft – het ADHD gedrag, het gebrek aan concentratie, het ondiepe denken – kunnen even goed het gevolg zijn van de televisie als van internet. In Amusing ourselves to Death, beschrijft

Neil Postman opvallend veel symptomen die overeenkomen met die van Carr. In tegenstelling tot Carr heeft hij het niet over de verandering van ons denken maar beschrijft hij de effecten van de televisie op de maatschappij. Het is volgens Postman niet nodig om aannames te doen over veranderingen onze denken (al denkt hij wel dat dat waarschijnlijk is). Een ander belangrijk verschil met Carr is dat Postman deze ontwikkeling al laat beginnen aan het eind van de 19e eeuw. Tot midden 19e eeuw werden mensen voornamelijk geconfronteerd met tekst – in de vorm van boeken, kranten, pamfletten en zelfs reclame was tekstueel. De Periode van de Typografie noemt hij deze tijd. Dit veranderde door twee nieuwe technieken (“media” als u wilt) : de komst van de telegraaf en de fotografie. De telegraaf zorgde er voor dat tijd en ruimte geen rol meer speelden: nieuws kon nu overal vandaan komen – kranten gingen nu “nieuws van de dag” brengen: korte, vaak onsamenhangende nieuwsfeiten wier enige reden van het vermelden vaak was dat het "nieuws" was. Nieuwsfeiten zijn feiten die uit hun context zijn gehaald en zonder samenhang met andere feiten worden gebracht, meestal ook zonder geschiedenis. Nieuws werd “informatie”, een commodity, een bulkgoed. In Nederland hebben we nog steeds een krant met een naam die nog doet herinneren aan deze tijd: De Telegraaf.

In de 19e eeuw gebeurde het dat tijdens politieke campagnes lange en complexe debatten gehouden werden werden die werden bezocht door grote aantallen mensen - en niet alleen intellectuelen. Postman beschrijft de beroemde debatten tussen Lincoln en Douglas die vele uren duurden en meerdere avonden besloegen en door grote aantallen mensen bezocht werden. Dat zou in ons informatietijdperk ondenkbaar zijn. Debatten die uren duren met sprekers die soms meer dan een uur aan het woord zijn? Misschien niet onmogelijk, maar het is dan wel een elitair vermaak. Voor de negentiende eeuwse mens was dat echter geen probleem, hij was dat gewend. In kranten stonden geen foto's of zelfs tekeningen. Het denken in die tijd werd daarom gevormd door tekst. Omdat geschreven tekst een groter beroep doet op ons denkvermogen was het publieke debat rationeler dan nu. De door het lezen van veel tekst geconditioneerde mens kon zich lang concentreren op één onderwerp of de aandacht bij een complex debat houden. Door het vele TV kijken zijn we dat niet meer gewend. Debatten mogen niet te lang duren, sprekers mogen niet langer dan een paar minuten praten - en regelmatig grijpt de gespreksleider in om over te gaan naar een ander onderwerp - anders schakelen de kijkers weg naar ander vermaak: een leuke show met sterren die mooi kunnen stralen - niet omdat de problemen tegenwoordig minder ernstig zijn dan toen. We leven in de wereld waarin het denken wordt bepaald door het ritme en de inhoud van de televisie: emotionele, korte fragmenten, die elkaar snel afwisselen, meestal zonder context en geschiedenis - wij denken met onze afstandsbediening.

Niets nieuws
Om te laten zien hoe beide auteurs over het zelfde schrijven citeer ik hier wat Postman in 1985 schrijft over de klok (Penguin 2005, p 11):

In manufacturing such a product, the clock has the effect of disassociating time from human events and thus nourishes the belief in an independent world of mathematically measurable sequences. Moment to moment, it turns out, is not God's conceptions, or nature's. It is man conversing with himself about and through a piece of machinery he created.
In Mumford's great book Technics and Civilization, he shows how, beginning in the fourteenth century, the clock made us into time-keepers, and then time-savers, and now time-servers. In the process, we have learned irreverence toward the sun and the seasons, for in a world made up of seconds and minutes, the authority of nature is superseded. Indeed, as Mumford points out, with the invention of the clock, Eternity ceased to serve as the measure and focus of human events. And thus, though few would have imagined the connection, the inexorable ticking of the clock may have had more to do with weakening of God's supremacy than all the treatises produced by the philosophers of the Enlightenment; that is to say , the clock introduced a new form of conversation between man and God, in which God appears to have been the loser. Perhaps Moses should have included another Commandment: Thou shalt not make mechanical representations of time.

Ook Carr brengt de uitvinding van de mechanische klok ter sprake (video 1:53):

Before the mechanical clock came around people experienced time as a natural flow. In to the extend that they measured it by watching the starts, or the moon or the sun. Things that emphasized the natural flow of time. As soon as you introduce the mechanical clock you get a radically different view of time. Suddenly it is not a flow but a series of discreet, precisely measurable units: seconds, minutes, hours and so forth.... what we see again is that this new intellectual tool gave us a new way of thinking. A more scientific way of thinking that very much focused on measurement. On precise cause and effect across long chains. So here again we see an intellectual technology that beyond its practical uses really changed in a kind of fundamental way I think the way people think.

Wat Carr beschrijft lijkt soms zo uit Postman's boek te komen. Nee, ik denk niet dat hij een zu Guttenberg heeft gepleegd maar de bijna volledige afwezigheid van verwijzingen naar Postman is vreemd. Niet eens zozeer omdat Postman meer credit zou moeten krijgen maar omdat het effect van de televisie op ons dagelijks leven zo veel groter is dan dat van internet. Toen ik hem na afloop van de lezing hiernaar vroeg was zijn antwoord dat Internet een grotere impact heeft op onze hersenen dan televisie omdat we langer achter internet zitten. Dit zal misschien waar zijn hemzelf (en ondergetekende). Maar voor de meeste mensen geldt toch dat ze een stevig aantal uur per dag doorbrengen achter de televisie en dat al doen van jongs af aan. Veel mensen lezen nog nauwelijks boeken of kranten. Hoeveel commercials ziet een gemiddelde Nederlander in zijn leven? Geen idee. Postman schat- in 1985! - dat de gemiddelde Amerikaan 4 miljoen commercials te zien krijgt in zijn leven. En reken maar dat dat een impact heeft. Het zal in Nederland anno 2011 misschien niet zo erg zijn maar de komst van de commerciële televisie en digitale kabel abonnementen met 100 zenders hebben wij nu denk het niveau van de Verenigde Staten anno 1985 wel bereikt of zelfs overschreden. Wat ik mij afvraag is niet of internet ons dommer maakt (misschien), of dat de TV ons dommer maakt (zeker weten) maar waarom er niet meer aandacht aan het fenomeen TV wordt besteed, want, in de woorden van Postman:

Television has become ... the background radiation of the social and intellectual universe, the all-but-imperceptible residue of the electronic big bang of a century past, so familiar and so thoroughly integrated with [our] culture that we no longer hear its faint hissing in the background or see the flickering gray light. This, in turn, means that its epistemology goes largely unnoticed. And the peek-a-boo world it has constructied around us no longer seems even strange.

Crossposted met GeenCommentaar

Read more...

Over het belang van woorden

Woorden zijn belangrijk in de politiek. In de mond van politici zijn woorden wapens zoals we in de Nederlandse politiek dagelijks kunnen zien: hoofddoekjes worden kopvodden en de verzorgingsstaat wordt een geluksmachine. Maar ook het omgekeerde is mogelijk: er zijn ook woorden die men liever niet in de mond neemt. Omdat het onderwerp niet altijd vermeden kan worden gebruikt men dan een eufemisme. Natuurlijk hebben politici niet het alleenrecht als gaat om de woordkeus: de journalistiek moet ook meewerken. Journalisten kunnen er voor kiezen of ze meedoen met het spel van de politici of niet. Als het goed is doen ze dat natuurlijk niet.

Afgelopen donderdag was de '284-voudige vrijspraak' van Ahmed Ghailani in het nieuws op de volgende manier:



Het is een merkwaardige veroordeling: deze man is waarschijnlijk schuldig aan de dood van honderden mensen maar hij wordt tot levenslang veroordeeld omdat hij 'heeft meegedaan met een samenzwering om Amerikaanse eigendommen te vernietigen'. Eigendommen? Niet alleen is de beschuldiging merkwaardig maar ook de gang van zaken rond zijn proces: hij is in al in 2004 opgepakt maar hij wordt blijkbaar pas nu veroordeeld, ruim zes jaar later. Om het nog vreemder te maken blijkt dat hij wordt vrijgesproken op 284 van de 285 beschuldigingen. Het is alsof men een schot hagel heeft afgeschoten: er zal dan vast wel één kogeltje raak zijn.

Wat is daarvoor de verklaring? Was hij misschien toch niet schuldig? Waarom duurde het zo lang voordat de man veroordeeld werd, en waarom vrijspraak op de meeste punten en een veroordeling voor het vernietigen van spullen en niet voor het doden van mensen?

Insiders weten de antwoorden natuurlijk wel , maar het nieuws moet ook begrepen kunnen worden door mensen die het niet dagelijks volgen. Ik ben dus benieuwd wat Rob Trip gaat vragen als hij Ron Linker, de correspondent in Washington en maker van de rapportage interviewt. De vraag die hij voorlegt is op zijn minst verrassend, kijk zelf:



De vraag van Rob Trip aan Ron Linker is dus:

Correspondent Ron Linker in Washington. Ron Waarom is dit zo’n tegenvaller voor President Obama?

De vraag gaat over de problemen die President Obama nu heeft met het sluiten van de basis Guantanamo Bay. Niets over de merkwaardige gang van zaken rond het proces. Om er achter te komen waarom dit zo is moeten we nog een keer naar de eerste clip waarin wat wordt verteld over het proces. Hierin wordt de volgende verklaring gegeven voor de 'veroordeling 1/285':

Tijdens het proces wordt belastend bewijs tegen Ghailani niet toegelaten omdat dat proces door omstreden verhoormethodes verkregen zou zijn. Uiteindelijk oordeelt de jury dat hij alleen schuldig is aan samenzwering om Amerikaanse eigendommen te vernietigen.

Het gaat dus om omstreden verhoormethodes. Maar wat zijn dat? Dat kan van alles betekenen. Was er misschien geen advocaat aanwezig bij het verhoor (wat overigens normaal is in Nederland)? Of waren hem zijn miranda rights niet voorgelezen? Iedereen die een beetje het nieuws volgt weet natuurlijk waar het wel om gaat: marteling. Maar waarom staat dat er niet? Wat is er 'omstreden' aan martelen? In ieder geval is het niet omstreden dat er gemarteld is. Niemand betwijfelt dat gevangenen in Guantanamo Bay en andere geheime gevangenissen zijn gewaterboard soms dagen lang. Ook zijn er andere 'omstreden methodes' gebruikt zoals het meer dan een week wakker houden van gevangenen. De gevangene wordt dan naakt, met de handen vastgebonden aan het plafond van de cel, zodanig dat hij niet aan zijn armen kan hangen omdat dat bijzonder pijnlijk is - en ook hiervoor is een eufemisme: 'stress position'. Dit zijn geen 'omstreden verhoormethodes', het zijn oorlogsmisdaden. Daarom heeft de rechter besloten om het bewijsmateriaal niet toe te laten en daarom heeft het zo lang geduurd voordat men het aandurfde om de verdachte voor de rechter te brengen. In 2001, toen deze 'omstreden verhoortechnieken' nog niet gebruikt werden was dat geen probleem.

Hier zien we hoe bewust of onbewust – ik denk het laatste want ik geloof niet dat er boze opzet in het spel is: de heren zijn politieke insiders en vergeten dat ze publiek hebben – eufemistische taal wordt gebruikt waardoor wordt verhult waar het eigenlijk om gaat. Alleen de goede verstaander heeft dat door. In de VS is hier veel om te doen geweest. Zelfs grote landelijke kranten gebruiken dergelijk maskerend taalgebruik als het om marteling gaat - tenminste als de beulen Amerikanen zijn. Het hangt er blijkbaar vanaf wie het doet. In dit geval is er natuurlijk geen sprake van een 'vergissing' maar is het bewuste misleiding. Ron en Rob zijn in deze val gelopen.

En waarom zou dat een pijnlijke zaak zijn voor Obama? Hij heeft toch geen opdracht gegeven tot marteling? Dat heeft zijn voorganger gedaan, President George 'Mission Accomplished' Bush die dat nota bene zonder enige schroom durft toe te geven, ook in zijn onlangs verschenen memoires. Volgens de Republikeinen moeten dit soort processen door militaire rechtbanken worden uitgevoerd. Het is nu ook duidelijk waarom dat zo is: zij waren verantwoordelijk voor deze oorlogsmisdaden en hebben daarom liever niet dat een burgerlijke rechter zich hiermee bemoeit. Zij schreeuwen moord en brand als Obama besluit om Guantanamo Bay te sluiten en terreurverdachten voor een burgerlijke rechtbank te brengen, zogenaamd omdat dat niet veilig zou zijn. Nog cynischer is het einde van de rapportage, als een functionaris (?) plechtig verklaart dat Amerika het beste juridische systeem ter wereld heeft.

Transcript van 284 keer vrijspraak voor Tanzaniaan Ahmed Ghailani:

[Voice over]: [Ahmed Ghailani] wordt in 2004 opgepakt en overgebracht naar de inmiddels omstreden gevangenis Guantanamo Bay. Daar hebben de Amerikanen honderden terreurverdachten opgesloten. Ghailani zit daar jaren vast zonder proces totdat Obama aan de macht komt die wil Guantanamo Bay sluiten en alle gevangenen voor een burgerrechter brengen. Ghailani is de eerste. Tijdens het proces wordt belastend bewijs tegen Ghailani niet toegelaten omdat dat proces door omstreden verhoormethodes verkregen zou zijn. Uiteindelijk oordeelt de jury dat hij alleen schuldig is aan samenzwering om Amerikaanse eigendommen te vernietigen.

[Man leest van briefje voor (Engelstalig, ondertiteld)]: Dit oordeel bewijst weer dat het justitiële systeem van ons land het beste van de wereld is. Het gaat om wetten, niet om mensen. We staan hier in de schaduw van het World Trade Center en deze jury heeft Ahmed Ghailani op 284 van de 285 punten vrijgesproken.

[Voice over]: Voor dat ene punt, waarvoor Ghailani wel is veroordeeld, kan hij een levenslange gevangenisstraf krijgen.

Transcript van Ron Linker over Guantanamo-teleurstelling voor Obama:

[Rob Trip]: Correspondent Ron Linker in Washington. Ron, waarom is dit zo'n tegenvaller voor President Obama?

[Ron Linker]: De jurist Obama kan misschien nog wel toegeven dat het recht zijn beloop heeft gehad maar als president kan Obama hier niet tevreden over zijn. Hoewel het Witte Huis hier formeel niks over gezegd heeft vandaag. Tegen Ghailani was door het Witte Huis een aanklacht opgesteld met maar liefst 285 punten en op 284 punten is ie vrijgesproken terwijl dit nota bene een van de makkelijke zaken had moeten zijn. Ga maar na in 2001 werden vier van zijn handlangers al veroordeeld voor de zelfde zaak. Dus iedereen bij justitie ging er van uit dat er een snelle veroordeling zou volgen, maar de jury was het niet met ze eens dus is het een tegenslag voor Obama.

[Rob Trip]: Wat betekend het voor zijn plan, zijn belofte om Guantanamo Bay te sluiten?

[Ron Linker]: Dat plan loopt nou echt serieus vertraging op. Op dag één van zijn presidentschap kondigde ie al aan dat Guantanamo Bay binnen een jaar gesloten zou zijn. Maar al snel werd duidelijk dat hij die zelf opgelegde deadline niet ging halen. President Obama wilde via civiele rechtbanken afrekenen met Guantanamo Bay wat een politieke erfenis is van zijn voorganger president Bush. Maar met de Ghailani uitspraak zul je zien dat de weerstand tegen dat plan alleen maar toeneemt. De Republikeinen roepen nu al dat Guantanamo Bay gedetineerden alleen nog maar via militaire rechtbanken of via tribunalen berecht zouden moeten worden. Dus het is maar zeer de vraag of President Obama er in zal slagen om Guantanamo Bay te sluiten binnen zijn ambtstermijn 2012.

[Rob Trip]: Ron Linker vanuit Washington, dank je wel.

Read more...

Hulde aan Umberto Tan

Korte mededeling: door privéomstandigheden heb ik de komende weken wat minder tijd. Maakt u zich geen zorgen, het zijn positieve ontwikkelingen. Om U toch wat stof tot overdenken te geven volsta ik met dit video fragment van Kermit en van den Bink. Umberto Tan zet iedereen in zijn hemd omdat hij iets doet dat blijkbaar nog niemand in de media en politiek gedaan heeft - te druk als men is met kijkcijfers en het voorbereiden van "debatten": het lezen van partijprogramma van de PVV. Lees ook wat Ko Colijn er over zegt.

Read more...

Het klimaatdebat bij Pauw en Witteman: ach was Tom Poes maar hier, die wist wel een list.

Een van de belangrijkste debatten die op dit moment, niet alleen in Nederland maar mondiaal, gaat over de invloed van de mens op het klimaat. Er is wetenschappelijke consensus dat de verhoging van het CO2 gehalte in de atmosfeer veroorzaakt wordt door verbranding van fossiele brandstoffen en vernietiging van natuurlijke CO2 reservoirs (ontbossing) een onomkeerbare verandering van het klimaat veroorzaakt. Toch leidt deze consensus niet tot besluiten. Hoe komt dat?

Op Sargasso heb ik in de comments al een paar oorzaken genoemd en een daarvan werk ik hier uit: de rol van de media. Het is maar een klein puzzelstukje in het grote probleem maar volgens mij wordt de invloed van TV op de meningsvorming onderschat.

Een van de populairste talkshows en zeker spraakmakend in ons nationale debat is de talkshow van Pauw en Witteman. Hoe wordt in dit programma gedebatteerd over het klimaatprobleem? Op 8 december gaat Diederik Samsom van de Partij van de Arbeid in debat met Richard de Mos. Twee Kamerleden, Samson van een regeringspartij en pleitbezorger van maatregelen om de CO2 productie te verlagen en de Mos, lid van een oppositie partij die ontkent dat er sprake is van een probleem. [1]

Schreeuwen

Het is een misverstand te denken dat schreeuwen altijd gepaard gaat met stemverheffing. Zo kan je bijvoorbeeld ook virtueel schreeuwen op internet DOOR IN CAPSLOG TE SCHRIJVEN en tijdens een gesprek kun je dat doen met je woordkeuze. Luister naar Richard de Mos, die weet hoe je moet schreeuwen zonder hard te praten:

Jeroen Pauw: Nou ja hoe dan ook, beide heren gaan met elkaar in debat daarover. Dat hebben jullie vandaag al eerder gedaan hè? Was dat een beetje een spannend debat meneer de Mos?

Richard de Mos: Meneer Samson begon erg fel maar dat, maar dat doen mensen altijd die ongelijk hebben hè, die gaan schreeuwen.
Jeroen Pauw: betekent dit dat u vanavond heel stil bent aan tafel of veel lawaai gaat maken?

Richard de Mos: Nou rustig, niet schreeuwend. Richard Nixon ging ook schreeuwen hè toen Watergate aan de orde kwam. Climategate is nou gaande dus meneer Samson had een aardige stemverheffing nodig.

Jeroen Pauw: Kunt u even uitleggen, want u noemt een begrip dat we nog niet kennen: “Climategate”, wat is Climategate?

Richard de Mos: Ja er is wel een klein klimaatschandaal aan het ontstaan, ja en de klimaatalarmisten zijn zo overtuigd van de opwarming van de aarde als gevolg van menselijk handelen, ze hebben daar een ding bij nodig, dat is jokken. Het lijkt wel een beetje op Pinoccio hè?. De neus groeit bij de klimaatalarmisten. Er moeten trucjes toegepast worden, klimaatgegevens verdwijnen ineens, grafieken die niet kloppen, ja en als je zo overtuigd bent van je gelijk waarom moet je dan jokken?. Dat is jammer.

De toon van het debat is gezet: volgens Richard de Mos is Diederik Samson een jokkebrok die om gelijk te krijgen harder gaat praten. Maar uit zijn woord gebruik blijkt het omgekeerde, hij gebruikt denigrerende woorden waaruit zijn minachting voor zijn opponent blijkt:

  * Jokken
  * Climategate
  * Watergate
  * Klimaatalarmisten
  * Klimaatschandaal
  * Pinoccio

de Mos spreekt niet met stemverheffing maar de woorden die hij gebruikt drukken maar een ding uit: jij bent dom en een leugenaar. Hij argumenteert niet met decibels, ook niet met argumenten maar met scheldwoorden.

De argumenten

Met een paar woorden kan het standpunt van Richard de Mos worden samengevat: er is geen klimaatprobleem want de wetenschappelijke gegevens zijn gemanipuleerd. Als dit waar is dan is dat een schokkende mededeling. Er zijn wel voorbeelden van wetenschappers die de bedoel hebben bedot, lees bijvoorbeeld het verhaal van Hendrik Schön, die inderdaad een jokkebrok was die een tijd zijn gang kon gaan, maar uiteindelijk toch door de mand viel. Een ander voorbeeld van frauderende wetenschappers is Woo Suk Hwang die fraudeerde met embryo’s. Tot onze niet geringe verrassing zijn wetenschappers mensen en fraude en bedrog komen dus ook voor in de wetenschappelijke wereld.

Onzin

Maar kun je stellen dat een heel onderzoeksgebied is gebaseerd op manipulatie en fraude? En ging het dan maar om nanobots of embryo's, nee het gaat over onze planeet. Toch beweert Richard de Mos dat alles wat over de opwarming wordt gezegd bij elkaar gelogen is voor eigen gewin. Dit is een boude bewering van de Mos en het is dan ook nergens op gebaseerd. Ik ga hier niet proberen dit te weerleggen, anderen kunnen dat veel beter dan ik.

Barbapapa

Diederik Samson doet zijn best maar het is natuurlijk onbegonnen werk om met argumenten te winnen van iemand die maar wat kletst. Diederik kan zeggen wat hij wil maar de Mos heeft altijd wel een antwoord. Dat is namelijk precies het verschil tussen Samson en de Mos, de eerste gaat uit van de waarheid, de tweede maakt zijn eigen waarheid. Op die manier debatteren is zinloos omdat de deelnemers het niet eens zijn over de spelregels.

Zo beweert de Mos bijvoorbeeld dat wetenschappers data hebben aangepast omdat anders hun theorieën niet meer zouden kloppen:

Richard de Mos: Temperatuurdalingen moeten verborgen worden. Nou, dat is geen wetenschap, dat is een beetje Barbapapa, die deed dat ook: huup, huup, huup, Barbatruc! Dan is alles weer... [onverstaanbaar 2:58]

Diederik heeft hier een antwoord op en probeert uit te leggen wat er aan de hand is, maar hij is in het nadeel. Hoe leg je uit wat de termen als "significant" en "standaard deviatie" betekenen?

Diederik Samson: het woord truc wordt inderdaad gebruikt, dat is ook een wetenschappelijk term die veel valt, ook in gewone wetenschappelijk literatuur. Het gaat over een methode. Het is op zich wel een interessant fenomeen. D'r zijn thermometers die meten gewoon de opwarming van de aarde, maar er zijn ook heel andere methodes om de temperatuur vast te stellen, bijvoorbeeld via boomringen. En die twee temperatuur-datasets die passen niet op elkaar. die vertonen wat verschillen. Ja daarvoor heb je methodes nodig om ze bij mekaar te halen. Daar is overigens niets geheim aan. Die e-mail waar nou iedereen op wijst en u ook weer, in de openbare literatuur wordt dat fenomeen besproken, bediscussieerd en de eindconclusie is, als je alles bij elkaar optelt, dan is de wetenschap voor 95% zeker, nooit voor 100% hè? Dus als u zegt “oh 5% onzekerheid” u heeft per definitie gelijk…

Het antwoord dat de Mos hierop geeft is veelzeggend nietszeggend:

Richard de Mos: [onderbreekt Diederik Samson] er is niets aan de hand zegt de heer Samson. Diederik Samson: [praat door] 95% maar dan heb je 95% zekerheid.

Richard de Mos: [praat door Samson heen] Maar de directeur is weg, de directeur is opgestapt het hele zootje is opgestapt omdat er niks aan de hand is. Hij is de hoofdrol speler daar. De Barbapapa van de wetenschap.

Diederik kan praten als Brugman maar de Mos luistert niet, begrijpt het soms niet en gaat niet op zijn argumenten in.

Deskundigen?

Dit is dus een hopeloos debat, en wat doen onze talkshowhosts daar aan? Zijn zij geïnteresseerd in het debat, willen ze misschien wel eens weten hoe het zit, of laten ze dit zomaar gebeuren?

Paul Witteman zegt op een gegeven moment dat hij wil weten hoe het zit met het klimaat. Hij vraagt het daarom aan een deskundige:

Paul Witteman: kijk we hadden hier gisteravond Paul van Vliet aan tafel, bepaalt geen klimaatdeskundige, maar we hadden het er ook over. En hij zij, wat ik nou zo jammer vind, als eenvoudig burger, is dat je niet zeker weet en niet kan zeggen “deze professor heeft het allemaal uitgezocht, die kunnen we geloven op grond van zijn berekeningen gaan we verder beleid voeren. Dat kan blijkbaar niet, want ook nu zijn er weer twee deskundigen aan tafel die het niet eens zijn. Ik haal er even een derde bij. 1963 meneer Nienhuis, 1963 hoe koud was het toen? [5:00]

Witteman is deskundigen aan het shoppen: vandaag vraagt hij het aan meneer Nienhuis, en gisteren heeft hij het ook al aan Paul van Vliet gevraagd. Dat zij dus zijn deskundigen. En nu zitten er dus weer twee "deskundigen” aan tafel die het niet eens kunnen worden. Volgens Paul Witteman zijn de voorspellingen van de klimaatdeskundigen een soort weersvoorspelling maar dan een met een extreem lange termijn. Hij vraag daarom aan Jaap Nienhuis hoever een voorspelling kan gaan:

Jaap Nienhuis: Een moeilijk onderwerp denk ik. [lacht om zichzelf] Nee, maar ik zelf zie de zaak minder zorgelijk, maar ik ken me voor stellen dat degene die alles leest en alles bij houdt dat die dus wel zorgen heb.

Paul Witteman: Dat is het probleem, waarom gaat er niet …. is iemand die gelijk heeft?

Diederik Samson: maar wij zijn ook geen experts, althans ik ben ook geen expert, misschien bent u het wel

Richard de Mos: De wetenschap is expert.

Diederik Samson: Wetenschap is een expert en uiteindelijk moet je dus afgaan op wat de wetenschap aan totaal resultaat levert. De heer Paul van Vliet heeft gelijk als ie zegt, ja d'r is altijd wel een wetenschapper die het tegenover gestelde beweerd.

We kunnen vaststellen dat er dus geen deskundigen aan tafel zitten. Daarover zijn de heren het dus eens en dit is natuurlijk ook het probleem bij dit programma: iedereen heeft een mening over iets waar hji geen verstand van heeft. Paul Witteman klaagt zelfs dat je het ook niet aan de wetenschap kan vragen want er is altijd wel een deskundige die het tegendeel beweert, een deskundige zoals Richard de Mos. Tsja, als je Richard de Mos als deskundige op het gebied van klimaatonderzoek beschouwt, is dat natuurlijk niet zo verwonderlijk.

Jaap Nienhuis is overigens niet dom: hij zegt dat hij geen deskundige is en dat zij die zich wel in de materie hebben verdiept mogelijk wel redenen hebben zich zorgen te maken. Waren er maar meer zo verstandig aan tafel bij Pauw en Witteman.

Belastingcentjes

Als het klimaat geen probleem is waar maakt de Mos zich dan wel druk over?

Richard de Mos: De belastingbetaler wordt niet optimistisch van uw plannen want die kunnen af tikken met uw plannen. CO2 tax, CO2 belasting, straks de kilometerheffing weer. De belastingbetaler wordt helemaal niet blij met uw plannen.

Paul Witteman: En nou terug naar Paul van Vliet. Op wie moet hij zich baseren?

En de Mos heeft ook het laatste woord:

Paul Witteman: gaat u daar demonstreren?

Richard de Mos: nou ik wil toch wel eens weten wat daar gaat gebeuren. Het gaat om een hoop belastingcenten van de Nederlandse burger en ik wil weten waar die naar toe gaan en luis in de pels …

Paul Witteman: Maar dat kunt ook hier volgen of in de krant.

Richard de Mos: Nee ik ga graag mee en dan zal ik voor iedere kamera die dat wil een ander geluid laten horen.

Paul Witteman: Goed. Steeds weer een ander geluid? [besmuikt gelach]

Richard de Mos: Het geluid van de PVV heer Witteman.

Dure journalisten doen hun werk niet

Die vraag van Richard de Mos, over wat er wordt gedaan met onze belastingcentjes [2] is overigens wel relevant. Daar worden namelijk ook Witteman en Pauw van betaald. Paul Witteman verdient 295.000,- en  Jeroen Pauw 230.000,-. Daarnaast heeft het programma natuurlijk ook een redactie die uitzoekwerk kan doen. Toch tonen beide presentatoren dat zij zich niet in de materie hebben verdiept. Het lijkt er op dat de research niet verder gaat dan de weerman die ooit de Elfstedentocht heeft gereden, in 1964. Men stelt zich op als Heer Bommel die als weer eens in de problemen zit regelmatig verzucht: Ach was Tom Poes maar hier, die zou wel een list bedenken.

Jeroen Pauw: terug waarom we hier eigenlijk aan tafel zitten, namelijk we discussiëren hier over iets dat ook in Kopenhagen ook al over gediscussieerd wordt en hoe belangrijk we dat wel allemaal willen vinden, uiteindelijk merk je niet dat mensen heel erg raakt.

Diederik Samson: Dat klopt.

Jeroen Pauw: En als het er over gaat dan zijn het die mensen a la Paul van Vliet, en die heeft ook voor mij gesproken wat dat betreft, je weet eigenlijk nooit precies wie er nou de waarheid en de werkelijkheid vertelt. Hoe is dat nou te doorbreken?

Diederik Samson: Ja, dat is een ingewikkelde opgaaf.

Inderdaad, dat is een ingewikkelde opgaaf als luie journalisten als Pauw en Witteman de discussie organiseren tussen "deskundigen" die er geen verstand van hebben. Als men de juiste mensen uitnodigt, echte klimaatdeskundigen in plaats van Barbapapa en een weerman dan zou men misschien wel eens een antwoord kunnen krijgen op deze vraag. Maar door het debat op deze wijze te organiseren wordt de indruk gewekt dat er nog onzekerheid is over feitelijke zaken terwijl dat niet zo is. Geen wonder dat het niet veel mensen raakt, die kijken naar buiten en zien sneeuw en ze twitteren dan dat het allemaal maar onzin is.[3]

Gewone koekebakkers zoals wij, hebben geen tijd om zich in de materie te verdiepen omdat wij wel wat anders aan ons hoofd hebben dan klimaatonderzoek. We blijven daarom na afloop van deze discussie zitten met de vraag, is het nou waar is of niet en we halen de schouders op, "ach het zal mijn tijd wel duren".

Ik heb al eerder gepost over Pauw en Witteman maar dit was wel een dieptepunt van het seizoen, mogelijk geëvenaard door het debat over het mutsje van Enait. Gelukkig hoef ik daar niet meer over te schrijven, want Tom Kniesmeijer doet dat heel goed: Pauw en Witteman struikelen achter de tijdgeest aan.

Transcript
8 december Pauw en Witteman
Aan tafel: Ahmed Marcouch, Diederik Samsom, Richard de Mos, George Schweigmann, Wim Hartung, Jaap Nienhuis en George van Staal.
De paragraaf indeling is willekeurig. Af en toe is in de tekst ook de tijd aangegeven.

[0:00]
Paul Witteman: Volgend Richard de Mos, Kamerlid van de PVV klopt er niets van al die doem scenario’s van het klimaat. En Diederik Samson van de PvdA wordt een beetje ziek van al die mensen die kritiek hebben op de wetenschap.
Jeroen Pauw: Nou ja hoe dan ook, beide heren gaan met elkaar in debat daarover. Dat hebben jullie vandaag al eerder gedaan hè? Was dat een beetje een spannend debat meneer de Mos?
Richard de Mos: Meneer Samson begon erg fel maar dat, maar dat doen mensen altijd die ongelijk hebben hè, die gaan schreeuwen. [0:25]
Jeroen Pauw: betekent dit dat u vanavond heel stil bent aan tafel of veel lawaai gaat maken?
Richard de Mos: nou rustig, niet schreeuwend. Richard Nixon ging ook schreeuwen hè toen Watergate aan de orde kwam. Climategate is nou gaande dus meneer Samson had een aardige stemverheffing nodig.
Jeroen Pauw: kunt u even uitleggen, want u noemt een begrip dat we nog niet kennen: "Climategate", wat is Climategate?
Richard de Mos: ja er is wel een klein klimaatschandaal aan het ontstaan, ja en de klimaatalarmisten zijn zo overtuigd van de opwarming van de aarde als gevolg van menselijk handelen, ze hebben daar een ding bij nodig, dat is jokken. Het lijkt wel een beetje op Pinoccio hè?. De neus groeit bij de klimaatalarmisten. Er moeten trucjes toegepast worden, klimaatgegevens verdwijnen ineens, grafieken die niet kloppen, ja en als je zo overtuigd bent van je gelijk waarom moet je dan jokken?. Dat is jammer.

[1:14]

Diederik Samson: Ja, er wordt niet gejokt en ik snap echt dat dat een interessant verhaal oplevert als er e-mails worden ... want het zijn gehackte e-mails, dat is zo wie zo al spannend, waarin wetenschappers aan elkaar van alles schrijven. Ik heb ze gelezen.
Richard de Mos: alle vierduizend!
Diederik Samson: alle vierduizend, ja, heeft u ze ook gelezen?
Richard de Mos: ja ik heb ze ook gelezen.
Diederik Samson: mooi, dan zijn we het daar in ieder geval over eens. In al die mails, daar staat veel leuks in, veel smeuïgs en sappigs en ook gewoon persoonlijke dingen. Maar er staat nergens een aanwijzing, op geen enkel plek [1:43] dat er gemanipuleerd is met cijfers en dat is wel de beschuldiging die eh ...
Jeroen Pauw: we komen er nu ... we komen er bijna meteen op terug maar luister, we hebben nu een klein beetje beeld om de sfeer weer te geven. Dat het niet iets is dat hier aan tafel is verzonnen, dit speelt al een aantal weken geleden kwam dit, vlak voor de klimaat top die in Kopenhagen begon, naar buiten.

[2:02]
[een fragment uit het BBC programma Newsnight wordt getoond, dit is de ondertiteling:]
Is het mogelijk dat wetenschappers gesjoemeld hebben met de feiten, of zijn ze slechts schuldig aan naïviteit? [Beeld van het instituut] Gekker dan dit gaat het niet worden in de klimaatwetenschap. Slechts een paar weken voor de klimaattop in Kopenhagen breken hackers in bij een Britse onderzoekseenheid. Ze publiceren duizenden e-mails op een Russische server wat aanleiding geeft tot de beschuldiging dat wetenschappers de zaak beduvelen.
[2:28 terug in de studio]
Jeroen Pauw: goed, het zijn dus duizenden e-mails. U claimt beiden dat u ze allemaal gelezen hebt?
Richard de Mos: nou de hoofdlijnen gelezen. Kijk er wordt gesproken over trucjes ...
Jeroen Pauw: [door elkaar] Wacht even ...
Richard de Mos: [onverstoorbaar] Er wordt gesproken over trucjes. Nou als je zo overtuigt bent met je gelijk dan heb je geen trucjes nodig. D'r wordt gesproken over klimaatgegevens vernietigen, die Kopenhagen om zeep helpen, en er wordt ook nog een keer gesproken over temperatuurdalingen die aan de gang zijn, de aarde koelt al tien jaar af. Temperatuurdalingen moeten verborgen worden. Nou, dat is geen wetenschap, dat is een beetje Barbapapa, die deed dat ook: huup, huup, huup, Barbatruc! Dan is alles weer [onverstaanbaar 2:58]

Diederik Samson: het woord truc wordt inderdaad gebruikt, dat is ook een wetenschappelijk term die veel valt, ook in gewone wetenschappelijk literatuur. Het gaat over een methode. Het is op zich wel een interessant fenomeen. D'r zijn thermometers die meten gewoon de opwarming van de aarde, maar er zijn ook heel andere methodes om de temperatuur vast te stellen, bijvoorbeeld via boomringen. En die twee temperatuur-datasets die passen niet op elkaar. die vertonen wat verschillen. Ja daarvoor heb je methodes nodig om ze bij mekaar te halen. Daar is overigens niets geheim aan [3:28]. Die e-mail waar nou iedereen op wijst en u ook weer, in de openbare literatuur wordt dat fenomeen besproken, bediscussieerd en de eindconclusie is, als je alles bij elkaar optelt, dan is de wetenschap voor 95% zeker, nooit voor 100% he? Dus als u zegt "oh 5% onzekerheid" u heeft per definitie gelijk...
Richard de Mos: [onderbreekt Diederik Samson] er is niets aan de hand zegt de heer Samson
Diederik Samson: [praat door] 95% maar dan heb je 95% zekerheid.
Richard de Mos: [praat door Samson heen] Maar de directeur is weg, de directeur is opgestapt het hele zootje is opgestapt omdat er niks aan de hand is. Hij is de hoofdrol speler daar. De Barbapapa van de wetenschap. De [... onverstaanbaar]
Diederik Samson: [praat nog steeds door] die tweede mail, want uiteindelijk gaat het van al die 4000 maar om twee mails, die ander mail van Dr. Phil Jones, die zegt inderdaad,  en dat is op zich wel smeuïg, die zegt op een gegeven moment in al zijn frustratie, jeetje deze studie zou ik nooit willen toelaten tot de officiële [maakt quote gebaar] wetenschappelijk literatuur. Dat mag een wetenschapper niet zeggen.

[4:16]
Richard de Mos: ik snap de frustratie bij de heer Jones, want de aarde koelt al tien jaar af. Dus ik snap wat die man gefrustreerd heeft, dus dat begrijp ik volledig en dan ga je rare dingen doen. Een kat in het nauw maakt rare sprongen. Dat doet u ook in de kamer.
Diederik Samson: Nou dat valt op zich wel mee.

Paul Witteman: Mag ik even onderbreken, kijk we hadden hier gisteravond Paul van Vliet aan tafel, bepaalt geen klimaatdeskundige, maar we hadden het er ook over en hij zij, wat ik nou zo jammer vind, als eenvoudig burger, is dat je niet zeker weet en niet kan zeggen "deze professor heeft het allemaal uitgezocht, die kunnen we geloven op grond van zijn berekeningen gaan we verder beleid voeren [4:51]. Dat kan blijkbaar niet, want ook nu zijn er weer twee deskundigen aan tafel die het niet eens zijn. Ik haal er even een derde bij. 1963 meneer Nienhuis, 1963 hoe koud was het toen [5:00]?
Jaap Nienhuis: Bar koud.
Paul Witteman: Ja hoe was het toen?
Jaap Nienhuis: 18 graden onder nul.
Paul Witteman: 18 graden onder nul. U bent later weerdeskundige geworden voor TV Noord.
Jaap Nienhuis: Nou  niet overdrijven, ik mocht een weerbericht doen.
Paul Witteman: Dat zeg ik. [er wordt gelachen]
Paul Witteman: Zo dat noemen we een weermannetje.
Jaap Nienhuis: ik heb het idee dat de problemen wat minder groot zijn dan in ze Kopenhagen dus denken. Ik denk dat we de IJstijd in Drenthe [onverstaanbaar] de IJstijd weer deze kant op komen en dan gaat de andere kant weer op en op den duur houdt dat op daar ben ik van overtuigd, maar de zorgen zijn wat groter dan als ik ze zie.
Paul Witteman: Hoe ver van te voren was uw prognose altijd? Hoe ver van te voren voorspelde u het weer.
Jaap Nienhuis: Uh, twee dagen.
Paul Witteman: Ja en nu gaat u meteen weer even verder of uh... wat zal het ongeveer zijn?

[5:42]
Jaap Nienhuis: Een moeilijk onderwerp denk ik. [lacht om zichzelf] Nee, maar ik zelf zie de zaak minder zorgelijk, maar ik ken me voor stellen dat degene die alles leest en alles bij houd dat die dus wel zorgen heb.
Paul Witteman: Dat is het probleem, waarom gaat er niet …. is iemand die gelijk heeft?
Diederik Samson: maar wij zijn ook geen experts, althans ik ben ook geen expert, misschien bent u het wel
Mos: De wetenschap is expert.
Diederik Samson: Wetenschap is een expert en uiteindelijk moet je dus afgaan op wat de wetenschap aan totaal resultaat levert. De heer Paul van Vliet heeft gelijk als ie zegt, ja d'r is altijd wel een wetenschapper die het tegenover gestelde beweerd.
Richard de Mos: [er door heen] Eenendertig-en-een-halfduizend in Amerika, eenendertig-en-half-duizend wetenschappers die uw verhaal gewoon ontkrachten en het is niet de eerste keer,. Climategate is niet de eerste keer, dat er gejokt wordt meneer Samson. Michael Man met de Hockeystick grafiek waarbij bepaalde tijden worden weggelaten, ook jokkebrokken.

Diederik Samson: [door elkaar]  Bleek achteraf niet zo te zijn.
Richard de Mos: [praat door] Al Gore met z'n rampenfilm, negen leugens ...
Diederik Samson: [door elkaar] Al Gore is geen wetenschapper, als u zich op Al Gore wilt beroepen dan wordt het heel lastig.
Richard de Mos: Nee maar dat heeft u gedaan. U bent in polonaise met al uw politieke vrienden, in polonaise achter de film aan gegaan.
Diederik Samson: Nee u heeft mij geen polonaise zien lopen want die loop ik nooit.
Richard de Mos: Jawel.
Diederik Samson: Achter Al Gore ben ik niet aangelopen want ik vond het op zich een aardige film.
Richard de Mos: [door elkaar] na de rampenfilm is de politiek ingestapt.
Paul Witteman: Had ie geen gelijk dan, had Al Gore geen gelijk dan?
Diederik Samson: Ja zijn boodschap klopte. Alleen hij maakt er een film over en dat is verder niet wetenschappelijk dat moet je ook vooral niet doen. Wat je wel moet doen als politicus …
Paul Witteman: [er door heen] Maar laten we even bij het beeld ... die film heeft grote indruk gemaakt, ook hier, al was het maar omdat Nederland er in wordt genoemd. Even een stukje kijken.
[Een fragment uit de film van Al Gore An Inconvenient Truth wordt getoond; ondertiteling]
Als het ijs op Groenland zou smelten of als Groenland en West-Antarctica voor de helft zouden smelten dan zou dit deel van Florida onderlopen. Dit gebeurt er in de Baai van San Francisco. Een dichtbevolkt gebied. Nederland, een van de lage landen. Verschrikkelijk.
[terug in de studio]
Paul Witteman: klopt dit nou of klopt dit niet?
Diederik Samson: Als Groenland smelt en West-Antarctica ook, en gelukkig gebeurt dat niet morgen dan klopt dit beeld. Dat zegt hij ook letterlijk. En ik wijs er op er is een scenario [7:46] en hij pikt dat er uiteraard uit want hij wil een film maken. D'r is een scenario waarin beide gebeurd dat is inmiddels helaas niet meer een heel onwaarschijnlijk scenario. Het is gelukkig ook niet het meest waarschijnlijke scenario, maar het zou kunnen.
Richard de Mos: Deze film is gewoon een rampenfilm waarin mensen bang gemaakt worden. Een zeespiegelstijging van 4 tot 7 meter, onzin. De zeespiegel stijgt 18 centimeter per eeuw. Er is niks aan de hand. En als u zich toch druk maakt de achterstallige dijken... de Partij van de Arbeid heeft altijd in de regering gezeten. Er zijn achterstallige dijken en daar had u voor moeten zorgen, achterstand in dijken.
Diederik Samson: Een van de dingen die Al Gore heeft bewerkstelligd dat daar meer werk van gemaakt wordt, maar wat interessant is u zegt de mensen worden er bang van. Ik wordt er niet bang vang. Ik wordt er juist optimistisch van omdat ik denk hé op deze manier, na deze boodschap, kunnen we echt onze energiesystemen gaan veranderen.
Richard de Mos: [er door heen] de belastingbetaler wordt niet optimistisch van uw plannen want die kunnen af tikken met uw plannen. CO2 tax, CO2 belasting, straks de kilometerheffing weer. De belastingbetaler wordt helemaal niet blij met uw plannen.
Paul Witteman: En nou terug naar Paul van Vliet. Op wie moet hij zich baseren

[8:40] 
[door elkaar]
Richard de Mos: Op mij.
Diederik Samson: Dat moet hij zelf bepalen, maar ik bepaal waar ik me op moet baseren. En dat zou ... kijk als je de wetenschappers bekijkt en de aantallen worden genoemd, maar d'r zijn helaas voor u dan [wijst naar Mos] veel grotere aantallen. De consensus, de wetenschappelijke consensus is voor ...
Richard de Mos: [er door heen] eenendertig-en-een-halfduizend [onverstaanbaar, naam van de petitie?] petition, dat is 10 keer zo veel.
Diederik Samson: Nee zo werkt het helaas niet. Als je gewoon de wetenschappelijke literatuur op een stapel legt en je kijkt naar het bewijsmateriaal dan zou ik als politicus volstrekt onverantwoord zijn, als ik die ene kleine afwijkende mening pak en dag "oh daar ga ik me op baseren"
Richard de Mos: [er door heen] Daarom heeft u het nodig om te jokken. Omdat u zo overtuigd bent van u zelf heeft u het nodig om te jokken.
Diederik Samson: Ik jok niet. Als u mij van liegen wilt beschuldigen dan moet u met meer komen dan u nu doet.
Jeroen Pauw: Meneer de Mos, meneer de Mos, meneer de Mos, even een vraag die aan beiden gesteld is maar eerst aan u. Wat zouden de mensen die jokken er voor belang bij hebben om dat te doen?
Richard de Mos: Nou er is, kijk, na de film van Al Gore is de politiek een keuze gemaakt, het is 5 voor twaalf, de wereld warmt op en de mens is daarvan de oorzaak. De wereld is al 10 jaar aan het afkoelen ... ik snap die politieke keuze wel, men zit een trein die rijd ...
[onverstaanbaar, door elkaar praten]
Paul Witteman: ...maar wat is hun belang? Waarom zou DS die als ie denkt ik zit eigenlijk te jokken, waarom zou hem dat dan goed uitkomen?
Richard de Mos: Omdat enige jaren geleden toen d'r een El Ninjo was dat is een uh ....
Jeroen Pauw: De Warme Golfstroom? [4]
Richard de Mos: ... toen steeg de temperatuur op aarde inderdaad, is d'r een keuze gemaakt door de politiek, door de politieke elite, de aarde warmt op en daarvan is de mens de schuld [10:22]
Jeroen Pauw: Hij kan iet meer terug bedoeld u?
Richard de Mos: Hij kan iet meer terug, precies, hij is ingestapt, nou gelukkig komt de PVV met een fris geluid en de mensen kunnen rustig slapen.

Jeroen Pauw: de PVV  waarschuwt de wereld nog een keer eigenlijk? [10:31]
Richard de Mos: precies

[10:32]
Jeroen Pauw: En Diederik Samson, waarom zijn er mensen die zeggen dat u niet gelijk hebt, of u en de uwen?
Jeroen Pauw: Wat is hun belang?
Diederik Samson: Nou ja om dat het voor sommigen een angstaanjagende gedacht is om alles, het energie systeem dat we nu hebben te moeten ombouwen naar iets nieuws, naar iets anders. D'r zitten grote belangen achter wat er nu gaan de is, kolen, olie en gas en dergelijke, en de belangen van de toekomst, ja die liggen elders, in de toekomst.
Richard de Mos: [er doorheen] Ja, de belangen ven de toekomst, is de belastingbetaler flink laten betalen.
Diederik Samson: [praat door]: Meneer de Mos zelfs als u niet geloofd, iedereen heeft het recht daarop, zelfs u niet geloofd dat klimaatverandering een probleem is. Een ding is duidelijk, olie en gas raken op, ze raken vooral hier op en ze zijn vooral in het Midden-Oosten nog aanwezig. Is dat  nou niet, zeker voor een partij als de PVV een extra reden om te zeggen, hé laten we nou eens afstappen van die afhankelijkheid [11:20] van gas en olie uit het Midden-Oosten en laten we onze eigen energievoorziening opbouwen. Onze eigen energievoorziening.
Richard de Mos: de PVV pleit al jaren voor kernenergie.
Diederik Samson: nou heb ik een tijdje gezocht, maar nou is er in Nederland geen Uranium te vinden. Uranium kopen wij uit Kazachstan en Niger, dat zijn allebei ook van die landen waar je op kan rekenen op moeilijke tijden.
Richard de Mos: Canada en Zuid-Afrika, daar is het ook te halen, maar dan verzanden we weer in die discussie. Maar er zijn alternatieven genoeg.
Diederik Samson: maar u wilt wel zo snel mogelijk van olie en gas af.
Richard de Mos: nee dat duurt nog een poos. D'r zijn berichten dat het nog 200 jaar duurt. U moet een beetje in de vindingrijkheid van de mensheid geloven. Het is jammer ...
Diederik Samson: [er doorheen] Nee, ik geloof daar juist [11:49] daarom denk ik
Richard de Mos: [er doorheen] belastingbetaler, subsidies, er is geen windmolen in Nederland die draait zonder subsidie.

[11:58]
Jeroen Pauw: Terug waarom we hier eigenlijk aan tafel zitten, namelijk we discussiëren hier over iets dat ook in Kopenhagen ook al over gediscussieerd wordt en hoe belangrijk we dat wel allemaal willen vinden, uiteindelijk merk je niet dat mensen heel erg raakt.
Diederik Samson: Dat klopt.
Jeroen Pauw: en als het er over gaat dan zij het die mensen a la Paul van Vliet, en die heeft ook voor mij gesproken wat dat betreft, je weet eigenlijk nooit precies wie er nou de waarheid en de werkelijkheid verteld. Hoe is dat nou te doorbreken?
Diederik Samson: Ja, dat is een ingewikkelde opgaaf. Kijk we zijn als mensen gewend om als we een donker steegje in lopen waar van we denken "oh eng" en dan gaat de adrenaline koken en dan denken we "oh je hier moet je wat aan doen". Als wij klimaatverandering inlopen, daar voel je niks van. Daar zie je niks van en dan heeft u precies de reactie die bijna iedereen heeft "nou ja, het zal mijn tijd wel duren".[12:34] Het zal onze tijd ook wel duren, maar niet die van de volgende generatie.
Richard de Mos: [erdoorheen] miljarden, miljarden aan belastinggeld investeren, terwijl mensen met 24 uurs luiers liggen, terwijl hier mensen met doorligwonden liggen. Vindt u het verantwoord om aan iets te besteden waarvan nog maar zeer de vraag is of het zo is.
Diederik Samson: omdat ik rekening wil houden met de generatie die na ons komt. Het zal onze tijd wel duren meneer de Mos, het zal onze tijd wel duren, maar de generatie na ons heeft twee problemen, klimaatverandering, daar geloofd u niet in, strepen we die even weg, energievoorziening. Onze energievoorziening die is geregeld. Die van U die ons en die van U de komende tien twintig jaar. Maar die van onze kinderen dan? Hoe regel je die energievoorziening?
Richard de Mos: [onverstaanbaar] 200 jaar. En buiten dat. We hadden het een aantal jaren geleden op de basis school toch over zure regen. We horen er verder niemand meer over. Dat is ook allemaal verloren geld. We hadden het over het gat in de ozonlaag, we horen er niemand meer over.
Diederik Samson: Nee, dat zijn investering, u zei het zelf vandaag de tweede kamer, u zei: we rijden allemaal met driewegkatalysatoren en u was daar trots op hè? [13:27].
Richard de Mos: Ja want het goed met het milieu, een perfecte ontwikkeling ja [onverstaanbaar] klimaat en milieu zijn verschillende dingen. Het klimaat heeft de mens geen invloed op, op het milieu kunnen wij wel invloed hebben.
Paul Witteman: Meneer de Mos, u gaat naar Kopenhagen?
Richard de Mos: Ik ga naar Kopenhagen ja.
Paul Witteman: Wat gaat u daar in godsnaam doen?
Richard de Mos: De luis in de pels
Diederik Samson: Met de trein?
Richard de Mos: Ja.
Paul Witteman: gaat u daar demonstreren?
Richard de Mos: nou ik wil toch wel eens weten wat daar gaat gebeuren. [13:47] Het gaat om een hoop belastingcenten van de Nederlandse burger en ik wil weten waar die naar toe gaan en luis in de pels ...
Paul Witteman: Maar dat kunt ook hier volgen of in de krant.
Richard de Mos: Nee ik ga graag mee en dan zal ik voor iedere kamera die dat wil een ander geluid laten horen.
Paul Witteman: Goed. Steeds weer een ander geluid? [besmuikt gelach]
Richard de Mos: Het geluid van de PVV heer Witteman.

----
Updates (tekstueel) aangebracht en een noot toegevoegd. [4].

----
[1] Redactionele opmerking: dit gesprek heeft op 8 december plaatsgevonden, al een tijdje geleden dus. Het heeft wat tijd gekost om deze post te maken, maar ik heb toch besloten dit alsnog te plaatsen. In de eerste plaats omdat dit programma typerend is voor de manier waarop over het nieuws wordt gediscussieerd en in de tweede plaats omdat er een transcript bij zit en dat is nooit weg.
[2] Waarom toch altijd die centen en geen Euro's? Is dat omdat ze bij de PVV en de VVD zo weinig belasting betalen?
[3] Het sneeuwt op het moment dat ik dit schrijf. 
[4] Jeroen Pauw vergist zich in de oceaan: El Ninjo is een fenomeen in de Stille Oceaan en de Warme Golfstroom, stroomt in de Atlantische Oceaan.

Read more...