Europese Parlementsverkiezingen 2014: Standpunten ten aanzien van de euro

Update, 13 mei 2014: CU en SGP toegevoegd.

Update, 21 mei 2014: tekst geheel herzien, standpunt Artikel 50 en Piraten toegevoegd.

Bent u vóór of tegen Europa, is volgens velen de vraag bij deze verkiezingen, morgen 22 mei. Wat veel mensen lijkt te ontgaan is dat er geen weg terug is. Ook zijn er politici die denken dat we verder kunnen in Europa zonder soevereiniteit op te geven. Men wil zich niet door Brussel regels laten opleggen. Maar internationaal opererende bedrijven met soms zeer grote budgetten en landen als de VS, China, Rusland, India en Brazilië - en dichter bij huis Duitsland, Frankrijk en de Groot Brittannië - maken van die soevereiniteit een lege huls. Wij zijn een klein land dat in zijn eentje altijd aan het kortste eind zal trekken.

En dan is er nog het onzalige project dat euro heet. Daar komen we niet meer vanaf, hoe graag we dat ook willen. De gevolgen die het uit de euro stappen zou hebben voor onze economie zijn niet te overzien.

Het heeft dus meer zin om na te denken hoe we verder moeten met Europa. De crisis van 2008 (kredietcrisis) en 2010 (eurocrisis) hebben laten zien hoe kwetsbaar we zijn, en hoe belangrijk het is de politiek op dat gebied goed te volgen.

In mijn laatste stuk op Sargasso heb ik uitgelegd hoe de Europese politici proberen de euro te redden met maatregelen die de instabiliteit in de eurozone juist vergroten.

Om een goede keuze te maken in het stemhokje op 22 mei heb ik standpunten van partijen ten aanzien van de euro tijdens de verkiezingen voor het Europarlement in 2014 op een rij gezet. Ik heb me beperkt tot zaken die met begrotingsbeleid en de euro te maken. Uitgebreide uitleg over ‘Duits model’ en het ‘Europese Procrustesbed’ kunt u hier vinden. Waarom we niet meer van de euro afkomen heb ik hier uitgelegd.

Partij	Link	Standpunt	Opmerking
Artikel 50	Link	De euro is mislukt. Artikel 50 wil dat dit onder ogen wordt gezien en Nederland goed voorbereid uit de eurozone laten stappen, voordat het te laat is;	Het is onmogelijk om je voor te bereiden op uittreden uit de euro. Een onverantwoordelijk standpunt dus.
CDA	Pdf	Punten 3.1 en 3.2 Het economisch bestuur van de EU moet zeker stellen dat geen enkel euroland nog langer door onverantwoord economisch en begrotingsbeleid de rest van de EU in gevaar brengt. Daarom hecht het CDA waarde aan een eurocommissaris als onafhankelijke begrotingsautoriteit; 3.2 Alle Europese lidstaten moeten zich houden aan Europese economische beleidsaanbevelingen op straffe van sancties zoals gesteld in het Europees semester;	One size fits all. Wie zich niet aan de regels wordt met sancties bedreigd. Dit beleid veroorzaakt juist veel problemen, en is slecht voor de economische groei. Een Europees Procrustesbed dat veel lijden veroorzaakt.
CU en SGP	Pdf	ChristenUnie en SGP willen het vertrouwen in de euro en de bankensector herstellen door goede naleving en handhaving van de afspraken van het Stabiliteits- en Groeipact. Dit kan door automatische sancties en het inhouden van subsidies of stemrecht in de Raad van Ministers.	Ook CU en SGP streven naar Europees Procrustesbed, ofwel het Duitse model.
CU en SGP		ChristenUnie en SGP zijn voorstander van Europees bankentoezicht, maar wijzen gemeenschappelijke risicodeling en daarmee een volledige bankenunie af. Wanneer lidstaten er onvoldoende in slagen om orde op zaken te stellen, is gecontroleerde uittreding uit de eurozone de beste optie. Het uittredende land moet hierbij hulp krijgen om weer concurrerend te worden	Geen risicodeling vergroot instabiliteit. Uit de euro zetten van een land zou het einde van de monetaire unie betekend. Dit is niet realistisch.
D66	Link	Overheidsfinanciën op orde Het is in ons eigen belang dat alle landen waarmee wij de euro delen hun overheidsfinanciën duurzaam op orde hebben. Dat is de afspraak. Ook Nederland moet zorgen dat schulden en tekorten niet langer uit de hand lopen. Dit vraagt om slim bezuinigingen, maar vooral om het aanjagen van de economische groei. Door hervormingen	De titel boven de paragraaf zegt al genoeg. Overheidsfinanciën zijn niet belangrijker dan groei.
D66		Wij willen strenge naleving door alle lidstaten van het Stabiliteit en Groeipact, waarin we concreet hebben afgesproken binnen welke grenzen landen overheidstekorten en schulden moeten brengen en hoe economische groei bevorderd kan worden.	D66 houdt vast aan Stabiliteits en Groeipact. Een betere naam hiervoor is het Instabiliteits en Krimppact.
GL	Link	Punt C.1 Een verdragswijzing maakt de invoering van euro-obligaties mogelijk, waarbij de eurolanden garant staan voor elkaars aflossingsverplichtingen. De mogelijkheid om schulden te herfinancieren met euro-obligaties wordt beperkt tot 60 procent van het bruto nationaal product (bnp). Ernstige overtredingen van de Europese afspraken over economisch en begrotingsbeleid worden bestraft met verminderde toegang tot euro-obligaties.	Dit komt het dichts in de buurt van het Modest Proposal
Piraten	Link	Ruilmiddelen zijn een vorm van informatie. Informatie over de waarde van een transactie. De Euro is momenteel het meest gebruikte en tevens het wettelijke betaalmiddel maar niet het enige. Op globaal niveau blijken cryptocurrencies te beantwoorden aan de behoefte om snel en veilig wereldwijd betalingen te kunnen doen waar zonder de beperkingen waar men met reguliere valuta tegenaan loopt. Op lokaal niveau blijken ruilmiddelen zoals LETS goed te werken	Luchtfietserij als bitcoin (cryptocurrencies) en LETS kunnen de euro niet vervangen. Ik heb niet de indruk dat ze erg veel over nagedacht hebben.
PvdA	Pdf	Op termijn is invoering van een vorm van eurobonds mogelijk, maar eerst moeten de Europese economieën naar elkaar toe groeien en de oprichting van de Bankenunie voltooid zijn. Eurobonds kunnen worden gebruikt voor de financiering van de eerste 60 procent van de staatsschuld, daarboven kunnen landen zelf obligaties uitgeven. Met eurobonds kunnen we de kracht van de gezamenlijke Europese economieën gebruiken om de financieel-economische stabiliteit te vergroten.	Bankunie en Eurobonds voor 60% schuld is goed, maar onduidelijk is wat de termijn is, de crisis moet nu opgelost worden, niet morgen als “de economieën naar elkaar toe zijn gegroeid” – dan is het te laat.
PvdA		Er moet een einde komen aan het ondermijnen van sociale rechten in de lidstaten als gevolg van afspraken rondom de Europese interne markt.	Ja, maar graag concreet maken. In regering doet Jeroen Dijsselbloem nu precies het tegenover gestelde.
SP	Pdf	Punt 3.9: Het tegen elke prijs vasthouden aan de euro in de huidige vorm moet stoppen. Alternatieven moeten mogelijk zijn, waaronder een gecontroleerd uittreden door lidstaten. Daarvoor moeten plannen worden opgesteld, ook om een ontvlechting van de euro zo gecontroleerd mogelijk te kunnen laten verlopen en de schadelijke gevolgen van het uiteenvallen zoveel mogelijk te beperken.	Dit is geen realistisch standpunt.
SP		Punt 4.4 Landen dragen een eigen verantwoordelijkheid voor hun banken. Solidariteit tussen landen betekent niet dat we voor elkaars banken garant moeten staan. Er komt een einde aan de miljarden verslindende steun aan zombiebanken.	Het is goed als elk land zijn eigen schulden betaalt, maar de garantstelling en de sanering moet gezamenlijk gebeuren. Veel banken zijn te groot voor de landen waarin ze zijn gevestigd.
VVD	Pdf	3 De stabiliteit van de euro De keuze voor de euro is gemaakt en het is een logische aanvulling op de Europese interne markt. Maar de gezamenlijke muntunie kan uiteindelijk alleen succes hebben als de reeds lang gemaakte, en recent aangescherpte afspraken, nauwgezet worden nagekomen door de deelnemende lidstaten. Een meer evenwichtige ontwikkeling en opwaartse convergentie (dus geen middelmaat of ‘race to the bottom’) is noodzakelijk om in de toekomst ontsporingen te voorkomen. Zo moeten lidstaten met een handelstekort concurrerender worden. Verder dient de financiële sector op orde te zijn en de begroting van lidstaten op termijn in evenwicht of in overschot, om toekomstige schokken te kunnen opvangen.	Dit is vragen om problemen en geheel in lijn met het Duits Model