Ierland: het voorbeeld voor Europa

Schokkend nieuws, dit had niemand verwacht. De NRC kopt:

Ierland weer in recessie – krimp in derde en vierde kwartaal 2011

Door veel deskundigen werd Ierland geprezen om haar voortvarende aanpak van de crisis. Ierland was het voorbeeld van daadkracht. En wat is het resultaat? Bezuinigen op overheidsuitgaven, onderwijs, infrastructuur en andere zaken die noodzakelijk zijn voor het goed functioneren van de samenleving werk zoals te verwachten was: de economie krimpt. Niets nieuws dus.

Maar wat me wel opvalt is de volgende zin in het artikel:

Voor 2012 is een Ierse groei van een half procent verwacht. Maar experts waarschuwen dat dit erg afhankelijk is van economische trends buiten de eurozone. De Verenigde Staten en Groot-Brittannië zijn de belangrijkste handelspartners van de Ieren.

Wat hier dus staat is dat de Ierse economie afhankelijk is van het buitenland, niet van Europa maar van de rest van de wereld. Het grootste en rijkste economische blok van de wereld - de EU - is blijkbaar niet in staat zich zelf uit het dal te trekken. De reden? In heel de EU wordt bezuinigd. Europa is daardoor afhankelijk van ontwikkelingen economische trends buiten de eurozone, bijvoorbeeld de US en China. Ik heb al eerder geschreven over De Nederlandse Bank, die er ook vanuit gaat dat herstel van elders moet komen. Het is de kleine landen mentaliteit die er (terecht) van uit gaat dat men zelf niets kan veranderen aan de economie maar afhankelijk is van ontwikkelingen elders. Het idee dat de EU groot genoeg is om zelf haar eigen economie uit het moeras te trekken is nog niet doorgedrongen in de koppen van de dames en heren bestuurders en - zoals blijkt - journalisten.

De bezuinigingen veroorzaken onnodig lijden, de groei wordt geremd waardoor het herstel nog langer op zich laat wachten. Ondertussen worden de tekorten alleen maar groter. De bevolking verliest het vertrouwen in de regering en de afkeer van Europa wordt nog groter dan ie al is. Gaat zo goed jongens, gewoon doorgaan, laat je niet afleiden door een paar tegenslagen: Europa krijgen jullie ook wel klein.

(foto: david_shankbone)

Read more...

Dyson over industriepolitiek

Ik heb al eerder wat geblogd over industriepolitiek, naar aanleiding van de BBC documentaire over de crisis "The party is over". In die documentaire legt James Dyson, de bedenker van de stofzuigerzaklozestofzuiger (heerlijk woord, kan het niet laten) waarom hij zijn productie bijna geheel naar Azie heeft verplaatst. Via Jesse Newhart heb ook een interview gevonden waarin Dyson meer uitleg geeft over zijn ideeen.

Dit is wel een beetje de kern van zijn argument:

“Wages are a tiny percentage of our manufacturing cost,” he says. “We'd happily pay British labour costs rather than Southeast Asian labour costs and not have to manufacture 8,000 miles away. The reason we went there is that we weren't allowed to expand, and all of our suppliers were in the Far East. Why buy a British plug cable made in Taiwan, ship that all the way back to England to install it, then ship that all over the world? The problem we face now is that China and the Far East are manufacturing economies, and shortly probably India and South America. And we can't compete with that. … It's the cost of our whole infrastructure, our employment laws and our skills … the management skills in particular. And we're a very expensive place to make things."

Het verhaal dat je meestal hoort is dat de lonen hier te hoog zijn door vakbonden en sociale voorzieningen. Dyson laat zien dat in ieder geval niet het hele verhaal is. Met verstandig beleid, goede samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven - en niet te vergeten de vakbonden - kan je veel bereiken. De kaalslag die in Groot Brittannië en de USA heeft plaatsgevonden is een gevolg van het gebrek aan beleid. Het fantasieloos toepassen van (vrije markt) theorieën uit boekjes heeft tot gevolg dat men de ontwikkelingen op zijn beloop laat. Doordat ondernemers vertrekken, brokkelt de infrastructuur af, waardoor nog meer ondernemers vertrekken. Een negatieve spiraal komt dan op gang die er toe leidt dat er geen industrie meer is in de landen die ooit "de fabriek van de wereld" waren.

Update (10 maart 2012): (via Pfien) Nog meer redenen waarom we niet moeten denken dat het onvermijdelijk is dat alle industrie naar China vertrekt. Paul de Grauwe over Het Chinese schrikbeeld.

---
Ilustustratie: James Dyson, 2011. Bron: Wikipedia

Read more...

Saneren kan geen uitstel velen

Zoals verwacht zakt Europa steeds meer af in een recessie. Hierdoor lopen de tekorten op. Door ondertekening van het begrotingspact, waarin strenge regels staan om begrotingstekorten te voorkomen, hopen de leiders van de eurozone de zaak weer onder controle te krijgen. Men verwacht dat als men zich maar aan de regels van het groei en stabiliteitspact houdt de schulden niet verder zullen toenemen en een nieuwe crisis voorkomen kan worden. Met structurele hervormingen moet er voor gezorgd worden het groeipotentieel van de economie weer toeneemt.

Zelfs in landen waar geen grote tekorten zijn wordt bezuinigd. Het Duitse weekblad Der Spiegel (*) meldt dat ook de Duitse regering nieuwe bezuinigingen aan het voorbereiden is. Duitsland wil het goede voorbeeld geven:

Weniger Elterngeld, neue Eingriffe in die Sozialkassen: Um die skeptischen Euro-Partner zu überzeugen, wollen Kanzlerin Merkel und Finanzminister Schäuble daheim den Sparkurs verschärfen. Der Wahlkampfhit heißt Schuldenabbau.

In Nederland moet ook weer meer bezuinigd worden: zondag 4 maart was Van Rompuy te gast in Buitenhof om de Nederlanders te manen tot begrotingsdiscipline. Ik heb de voorzitter van de Europese Raad meerdere keren horen argumenteren dat een beetje bezuinigen toch niet zo erg is. Hij deed uitspraken als “het is maar anderhalf procent meneer” en “ach, kijk eens naar de Grieken, die hebben in 2010 5% bespaard”.

“Groei is niet genoeg”

De Nederlandse Bank mengt zich 2 maart in de discussie. Zij publiceert een bulletin met de paniekerige titel: Sanering Nederlandse overheidsfinanciën kan geen uitstel velen. Als we doorgaan op de huidige weg, zo wordt betoogd, dan loopt het begrotingstekort op tot misschien wel 90%. In 8 stellingen beargumenteert de centrale bank waarom saneren niet uitgesteld kan worden. Zo wordt de volgende stelling geponeerd:

Groei helpt, maar is niet genoeg om van de hoge overheidsschuld af te komen

Lees de rest op Sargasso

Read more...