Eurotop of euroflop?

Ter gelegenheid van de Eurotop hebben we op Sargasso een mini serie over de euro en deze top. Ik draag ook bij: Deel 2 - Misplaatst oranjegevoel:

Af en toe word ik gek van de besluiteloosheid van de Europese politiek. Terwijl de crisis met de dag erger wordt blijft men de problemen maar voor zich uit schuiven. Maar geheel tegen de verwachting in is vrijdagnacht dan toch nog wat besloten in Brussel al het ging moeizaam. Onder druk van Spanje, Italië en Frankrijk is besloten een bankenunie te vormen. Alle Europese banken komen te vallen onder direct toezicht van de ECB en herkapitalisering van de banken zal een Europese zaak worden.

Het probleem

Twee weken geleden kwam Spanje in de problemen. Het land krijgt dan een noodlening van 100 miljard euro om haar financiële sector te redden. Maar het helpt niets: Lees de rest op Sargasso.

Deel I is ook al verschenen: De Inzet, geschreven door Klokhuis.

Corruptie in Nederland 

In mijn stukje besteed ik geen aandacht dat toezichthouders en bankiers vaak een "ons kent ons" relatie hebben, waardoor van toezicht weinig sprake is. In Nederland denken wij natuurlijk dat we dat hier heel goed doen en in de "knoflooklanden" maken ze er maar een zooitje van ("maffia" volgens Geert Wilders). Ook dit is echter een goede illustratie van het misplaatste oranjegevoel. We kennen onze eigen recente geschiedenis niet eens. Het volgende is in het stukje op Sargasso weggelaten:

De grap van het verhaal van de Jager is dat hij de durft te beweren dat wij in Nederland zo’n goede controle hebben op de banken. Een van de belangrijkste redenen om controle van banken weg te halen bij de lokale politiek is dat daar altijd een perverse relatie is tussen controleur en bankier. Ook in Nederland was controle van het bankwezen vaak ondergeschikt en stelde de DNB zich eerder dienbaar aan de banken dan controlerend op. Een recent voorbeeld is het schandaal van Dirk Scheringa die met zijn DSB jarenlang zijn gang kon gaan, er was zelfs een voormalig minister van financiën bij betrokken. In het onlangs verschenen rapport over deze affaire staat dat “Een vergunning niet gegeven had mogen worden”.  Het toezicht was onvoldoende en  “niet krachtdadig genoeg”. De AFM had voldoende bevoegdheden, maar greep niet in. Dit is het strenge toezicht waar Jan Kees de Jager zo trots op is.

De manke vergelijking

In de commentaren wordt geklaagd over de manke vergelijking, maar deze is niet door mij bedacht. Johanna merkt terecht op dat de "ziekte metafoor" erg ongelukkig is omdat suggereert dat het iets is dat ons overkomt en dat we alleen maar lijdzaam kunnen toezien. Inderdaad! Ik ben ook niet blij met de ziekte metafoor. Het zou beter zijn om de machine metafoor te gebruiken – daar is een duidelijke link met de mens die verantwoordelijk is, de maker en wordt niet verondersteld dat het van buiten komt. Je kunt bijvoorbeeld niet zeggen: hé verdorie nou wil die auto alweer benzine, hij moet maar eens op rantsoen gezet worden. Keynes heeft de metafoor ook al gebruikt toen hij zij dat er tijdens de depressie sprake was van “magneto trouble” (bougies doen het niet meer; vraag me niet om de details, ik heb geen verstand van auto’s ;-). Dit sluit veel beter aan bij de oorzaak van een recessie dan de ziekte metafoor en het zet aan tot actie.

Transscripts en video's

Tenslotte, de transscripts die ik heb gemaakt van de twee interviews. In beide gevallen betreft het een fragment van het hele interview.

Het interview met Mark Rutte als hij in Brussel aankomt:


Chris Ostendorf:[start 2 minuut 20] De Spaanse en Italiaanse rente, die stijgen vandaag gewoon weer door. Worden er hier vandaag maatregelen genomen die daar, bij wijze van spreken morgen al wat tegen kunnen doen?

Mark Rutte: De eerlijkheid is dat er geen medicijnen zijn, geen pijnbestrijding, geen paracetamol bestaat die dit probleem kan oplossen. De landen zullen door moeten gaan met hervormen, met bezuinigen, met groei lostrekken in die markten. Dat zal moeten gebeuren. Er zijn instrumenten beschikbaar in Europa voor landen die zeggen op korte termijn redden we het niet zelf

Chris Ostendorf: Wat zijn dat?

Mark Rutte: Dat zijn de firewalls die we gebouwd hebben, de brandgangen die gebouwd zijn en al die andere instrumenten die we met elkaar ontwikkeld de laatste paar jaar. Nederland is ook betrokken achter de schermen bij discussies hoe dat zou kunnen, maar dat is altijd tegen de zwaarste voorwaarden en dat zijn de bestaande instrumenten. Ja die zijn er. Maar ik zie geen enkele noodzaak om nou weer allerlei nieuwe dingen te gaan bedenken.

Chris Ostendorf: Maar bent u ook bereid die op korte termijn in te zetten? Want voor Italië en Spanje moet er op korte termijn wel een soort morfine shot komen.

Mark Rutte: Morfine shot gaat hier niet helpen. De enige weg voor Spanje en Italië uit deze crisis is dat zij - “bite the bullit” - door de zure appel heen bijten, en doorgaan met wat in de afgelopen jaren, volstrekt onvoldoende gebeurd is, de arbeidsmarkten aanpassen, te bezuinigen, groei te veroorzaken door slimme maatregelen te nemen, de hervormingen door te voeren. Ja dat is echt het recept dat we in Nederland ook gedaan hebben. Hoe zelfs een land als Finland dat er heel slecht voor stond in de jaren 90, toch zonder hulp van buitenaf, zelf weer op eigen benen is komen te staan, omdat ze bereid waren die moeilijke maatregelen te nemen.

Het interview met Jan Kees de Jager over het plan van Van Rompuy.



Journalist: [start 32 seconden] … Er moeten stappen worden gezet richting een bankenunie zegt meneer Van Rompuy. Nou heb ik u eerder gehoord dat u dat niet zo’n heel goed idee vindt. Gaat u elkaar nog vinden?

De Jager: Nou wij hebben in september vorig jaar als Kabinet nog gezegd, en dat heb ik een aantal keren, ook recent herhaalt in de Tweede Kamer, dat wij wel degelijk ook voorstander zijn om via stappen tot zo’n bankenunie te komen, maar wel met de juiste volgorde. Dus eerst moeten aan aantal strenge voorwaarden zijn voldaan, alvorens je weer naar een volgende stap toe kan, en niet in een keer in een bankunie gerommeld worden, met alle perverse prikkels van dien, want ja als de belastingbetaler van het ene land moet betalen voor de banken in een ander land zonder dat je bijvoorbeeld een Europees bankentoezicht hebt geregeld en op het gelijke niveau de banken geherkapitaliseerd hebt, ja dan vormt het juist een perverse prikkel. Dus dat is geen goeie zaak.

Journalist: Heeft u het idee dat Van Rompuy, en ook Barosso de landen in een bankenunie rommelen?

de Jager.: Dat wil ik niet zeggen, maar je moet niet te hard van stapel lopen.Het is belangrijk om dat als lange termijn visie te hebben. Uiteindelijk is het mogelijk zelfs onvermijdelijk dat [er een bankenunie] komt maar dan wel in de juiste volgorde. Een aantal strenge stappen eerst. Daar kunnen we al mee beginnen. Namelijk met Europese bankentoezicht. Dat kunnen we al heel snel gaan instellen, zodat banken in Zuid-Europa bijvoorbeeld, met net zulk strenge toezicht te maken zullen krijgen als banken in Nederland. En als je dat hebt geregeld en je hebt ook de banken samen qua kapitaal op een gelijk niveau gezet, en je hebt de regels allemaal het zelfde, dan kun je naar een volgende stap toe, namelijk met zijn alle in een bankenunie. Maar eerder niet.