Peter van Zadelhoff geeft een 'stoomcursus pensioen'

Op YouTube vond ik deze 'stoomcursus pensioen' van Peter van Zadelhoff. Hierin legt hij kort en duidelijk uit wat een individueel pensioen inhoudt, en waarom het ingevoerd moet worden. Dat wil natuurlijk nog niet zeggen dat het een goed idee is: door de individualisering worden de voordelen van intergenerationele solidariteit vervangen door marktwerking.

Onder de video wordt vermeld:

Het kabinet wil de manier waarop al dat geld wordt verdeeld aanpassen, maar de vakbonden liggen dwars. Peter van Zadelhoff geeft een stoomcursus pensioen, waar toch zo’n 20 procent van je salaris aan op gaat. Hij legt uit hoe het nu is, wat er gaat veranderen en waarom de vakbonden moeten stoppen met dwarsliggen.

Ik kom binnenkort met een bespreking van de plannen die er zijn voor individualisering van het pensioenstelsel (niet alleen van Van Zadelhoff). Daarvoor heb ik van de video een transcriptie gemaakt.

Transcriptie

Published on 20 Oct 2017

Het is een van de belangrijkste dossiers op het bord van dit nieuwe Kabinet. In ieder geval een van de dossiers waarin het meeste geld mee is gemoeid. Het gaat om honderden miljoenen en die komen met een beetje pech op het bord van de jongeren terecht. Of van de ouderen.
Nu wordt het spannend. We nemen een enorm risico, dat weet ik. Ik ga het namelijk hebben over ... pensioenen. Niet wegzappen nou, want het gaat om bizar veel geld hoor. En het is jouw geld. Zo'n 20% van je salaris gaat ernaar toe. Dus als je nu wegzapt, prima, maar dan wil ik je nooit meer horen over ziektekosten, over de Btw-verhogingen, over al die andere dingen die minder dan 20% van je salaris kosten.
Goed je bent er nog. Pensioenen. Ik ga je zo vertellen hoe het nu werkt met pensioenen, hoe het beter kan en waarom dat dankzij de vakbonden maar niet wil lukken. Eerst hoe het nu werkt. Je stort iedere maand geld in je pensioenfonds. Dat geld gaat eigenlijk in een grote pot. Ook al je collega's en al die andere werkenden die stoppen daar hun geld in. Het pensioenfonds belegt dat geld en uit die pot geld worden dan vervolgens weer de pensioenen betaald. Dat werkt prima als er genoeg in dat pensioenfonds zit. Als de dekkingsgraad hoog genoeg is. Die dekkingsgraad geeft aan in hoeverre dat fonds ook in staat is om in de toekomst al die pensioenen te betalen. 100% dan kunnen ze het precies betalen.
De vraag is: wat doe je als het teveel is? Dus als die dekkingsgraad boven de 100% zit en wat doe je als het te weinig is. Kijk in theorie zou het zo kunnen werken: is de dekkingsgraad te hoog, zeg boven de 100%, 105 bijvoorbeeld, dan verhoog je gewoon de pensioenen. Is ie te laag, onder de 100, zeg 95, dan verlaag je de pensioenen. Heel simpel.
Ja, het gaat over pensioenen, dus je raadt het al: zo simpel is het niet. Nee, die buffer, want dat is het eigenlijk, van rond de 100, die wordt nu als het ware gebruikt om de rekening te verschuiven tussen generaties. Zo mag de pensioenuitkering pas verhoogd worden nu, als die dekkingsgraad boven de 110 zit. Dat is nadelig voor de ouderen die nu pensioen ontvangen. Die zouden het liefst natuurlijk die uitkering meteen omhoog zien gaan bij een dekkingsgraad van meer dan 100. Tja, omdat dat niet gebeurt, sponsoren zij als het ware nu de jongeren. Dus de gepensioneerden sponsoren de werkenden, of de ouderen sponsoren de jongeren, zo u wilt. Maar aan de andere kant dan hoeft die pensioenuitkering ook niet meteen verlaagd te worden.
[02:25] Bij een te lage dekkingsgraad hoeft het pensioenfonds nu eigenlijk alleen maar aan te geven hoe ze denken dat het in de toekomst wel weer goed zal komen. En dat er dus niet meteen gekort wordt op de uitkering is weer nadelig voor de werkenden. De jongeren die dan als het ware weer de gepensioneerden, de ouderen subsidiëren.
[02:44] Dat is nu een paar jaar het geval bij heel veel fondsen.
Maar er is nu een oplossing. We stoppen al het geld niet meer in een pot maar iedereen krijgt zijn eigen kleine pensioenpotje. Daar gaat gedurende tijd dat je werkt al je pensioengeld in en als je dan met pensioen gaat dan worden daaruit weer de pensioenuitkeringen betaald. Hartstikke makkelijk. En om het nog makkelijker te maken laten we al die kleine individuele potjes beheren, beleggen door het zelfde pensioenfonds. Geen buffers meer nodig, dus geen gezeur. Dacht je. Maar ja, dan heb je buiten de vakbonden gerekend. Die willen, gesteund door de SER boven op dat systeem van individuele potjes, toch nog weer een collectieve buffer aanleggen om te voorkomen, zo zeggen ze, dat er straks pech en geluk generaties ontstaan. Dat er een generatie die alleen maar een stijgende beurs mee maakt, en dus een hoog pensioen krijgt, en de volgende generatie, met een dalende beurs, een laag pensioen.
[03:39] Dus gaan er, en nu komt ie, rendementen afgeroomd worden. Verdien je in een jaar in je potje meer dan zeg 18% op je beleggingen, dan gaat dat wat je meer verdient in die collectieve buffer. En maak je in een ander jaar een verlies van meer dan 8% dan gaat weer uit die collectieve buffer en wordt het weer teruggestort in je pensioenpotje. Het wordt weer aangevuld.
[04:00] Kortom, we gaan weer lopen verdelen tussen generaties. Veel beter zou het zijn om te accepteren dat pensioen nu eenmaal onzeker is. We weten niet wat de toekomst brengt. Niemand weet het, en al helemaal niet als het over de financiële markten gaat. Dus we weten ook niet van te voren wat nou een geluksgeneratie is wat nou een pechgeneratie. Nee iedere poging om die onzekerheid te beheersen door rekeningen tussen generaties te verschuiven leidt tot gezeur en uiteindelijk tot onvrede onder alle generaties.