Wat blijft liggen op de tafel van Jinek: Transcript uitzending Jinek met Baudet, Jetten en Nijhuis van 7 februari 2019.

Baudet (bron)

Zoals bekend is wetenschappelijk aangetoond dat het klimaat verandert door grootschalig gebruik van fossiele brandstof. Hierover is geen redelijke twijfel mogelijk. Toch is voor het programma Jinek Thierry Baudet uitgenodigd om zijn evident onredelijke standpunt dat er wel reden is om hier aan te twijfelen, te verdedigen. Baudet gelooft niet in de integriteit van de wetenschappers die waarschuwen dat als de mens door gaat met verbranden van fossiele brandstoffen het wereldklimaat op een catastrofale manier verandert. Aan tafel van deze aflevering van Jinek (7 feb 2019) zitten Eva Jinek, Thierry Baudet, Rob Jetten en Hans Nijhuis.

Helaas wordt het Baudet niet erg moeilijk gemaakt. Waarom wordt Baudet bijvoorbeeld niet gevraagd waarom hij twijfelt aan de onafhankelijkheid van het klimaatonderzoek. Als het klopt dat onderzoek gekocht kan worden door de hoogstbiedende, dan had een andere ‘wetenschappelijke’ conclusie meer voor de hand gelegen, namelijk dat klimaatverandering een mythe is. Vijfentwintig minuten is echter onvoldoende om deze en andere prangende vragen te stellen, laat staan te beantwoorden. Één dwaas kan meer vragen stellen dan duizend wijzen kunnen beantwoorden. Baudet krijgt echter wel van Jinek de gelegenheid om zijn vragen en dwaasheden bij haar op tafel te leggen. Die blijven daar vervolgens liggen omdat er meer, veel meer dan vijfentwintig minuten nodig is om ze weer van tafel te halen, zelfs als Jinek echte klimaatdeskundigen had uitgenodigd.

Deze aflevering is kort voor de Staten Verkiezing uitgezonden. Ik had er toen, vóór de verkiezing nog, over willen schrijven, maar dat is door tijdgebrek niet gelukt. Het is echter nog steeds interessant om deze uitzending te documenteren omdat volgens mij programma’s als Jinek, waarin Baudet mocht optreden, een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan zijn verkiezingssucces. Ik begrijp dan ook niet waarom Baudet beweert dat de Publieke Omroep niet deugt want hij had zich geen beter platform voor propaganda kunnen wensen.

Transcript

00:00 Eva Jinek: Welkom, welkom, ook hier allemaal aan tafel. We gaan meteen naar het nieuws van vandaag. Zo'n vijftienduizend scholieren uit het hele land kwamen bijeen op het Malieveld in Den Haag om te demonstreren tegen de klimaat politiek. De opkomst was veel groter dan verwacht. Deze zogeheten klimaatspijbellaars willen dat politici zich veel meer inzetten voor het klimaat en met ambitieuzer beleid komen. Ze zijn bang voor gevolgen als er nu niet wordt ingegrepen. Rob Jetten, we hebben jou ook gesignaleerd bij de klimaatmars. Hoe was het daar vandaag.

00:26 Rob Jetten. Ja, ik was echt onwijs onder de indruk dat er zoveel scholieren naar den Haag waren gekomen, dat had ik eerlijk gezegd niet verwacht. Heel veel creativiteit aan alle spandoeken en borden die voorbij kwamen. En ik heb net als een paar andere Kamerleden als een supporter langs de weg gestaan.

00:39 Jinek: En supporten betekent af en toe er een beetje bij staan, niet helemaal meelopen met de hele mars?

00:43 Jetten: Nou ja de jongeren die het organiseerden hadden aangegeven we willen niet dat de politiek deze mars overneemt. Dus ik heb langs de kant staan klappen en juichen en ik heb een klein stukje mee gelopen

00:53 Jinek: Ja. En Thierry heb jij mee gelopen?

00:55 Thierry Baudet: Zeker niet.

00:56 Jinek: Je was het ook niet ... je had ook geen zin om dat te doen?

00:58 Baudet: Nee, ja, ik ben het inhoudelijk niet, ik bedoel ik gun iedereen zijn eigen opvatting, en ik gun deze jonge mensen hun visie op de wereld maar ik vind het gewoon principieel fout dat scholen leerlingen vrijgeven. Ik vind het fout dat scholen een positie innemen in een publiek debat. Ik vind dat niet de taak is van scholen en ik vind dat scholieren gewoon naar school moeten gaan als ze school hebben. [Door elkaar]

01:20 Jinek: Sommige scholen hebben gezegd je mag niet gaan, en sommige scholen hebben hun studenten of scholieren eigenlijk gestimuleerd om deel te nemen aan [onverstaanbaar].

01:25 Baudet: Ja en dat vind ik een heel verkeerd signaal. Dat is niet de taak van de school. Dat is niet de taak van de leraar om dat te doen. We hebben ons ook vaker al uitgesproken tegen de linkse teneur in het onderwijs, in de geschiedenis boeken in de aardkunde boeken, in de economie boeken. Ik ben daar een keer over in debat gegaan met Paul Rosenmöller. De voorzitter nota bene. Paul Rosenmöller kijk maar hoe raar dat is in Nederland maar hij is dus de voorzitter van de raad die toezicht houdt op middelbare scholen. En dat was ook al een héél moeilijk gesprek. Die schoolleidingen gingen m et de hakken in het zand en dat is echt een probleem. Ik bedoel [wordt onderbroken].

02:01 [door elkaar] Jinek: Jij vindt het gewoon.

02:02 Baudet: Je ziet het gewoon weer nu. Dit is toch niet... we gaan toch straks ... gaan we allemaal scholieren vrij krijgen omdat ze gaan demonstreren voor minder immigratie en dan krijgen we weer scholieren die willen dat de euro afgeschaft wordt

02:12 [door elkaar] Jinek: Dus voor jou doet het er niet toe wat het onderwerp is. Dus niet.

02:13 [door elkaar] Baudet: ... of ik het er mee eens ben of niet. [Door elkaar] Jinek: Je vindt gewoon dat ze niet uh …

02:14 [door elkaar] Baudet: Nee dat is gewoon niet de taak van de scholen. De school hoort een apolitieke ruimte te zijn [wordt onderbroken].

02:17 [door elkaar] Jinek [richt zich naar Jetten]: Ja. Zeg jij ook het had beter gekund op een dag dat er geen school was? Beter niet spijbelen? Beter niet spijbelen?

02:21 Jetten: Nou ja, ik vond vandaag eigenlijk een mooie praktijkles maatschappijleer. Je kunt op school in de klas praten over vrijheid van meningsuiting, het recht om te demonstreren. En deze kinderen die hebben het helemaal zelf georganiseerd. Ze hebben met z'n allen vandaag vanochtend in de treinen en in bussen gestapt om naar de Den Haag te gaan om hun stem te laten horen. Ik vind dat echt geweldig eigenlijk dat die jongeren dat doen. En overigens, een van de organisatoren die heeft ook te kennen gegeven, ik ben juist een rechtse jongere en ook een rechtse jongere vindt dat de politiek meer aan klimaatverandering moet doen. Dus dit was geen linkse demonstratie, dit waren gewoon vijftienduizend scholieren die u en mij in Den Haag wakker willen schudden omdat er te weinig doen om klimaatverandering tegen te gaan.

02:57 Jinek: Je zei het net al, dat daar ook wat creatieve spandoeken waren, ik heb ze ook inderdaad gezien. "Ik val op mannen met een kleine ecologische voetafdruk” [Zenuwachtig gelag aan tafel] was leuk. Nog meer hebben we er geloof ik. "Stop opwarming mijn vriendin is heet genoeg". [Lachen].

03:12 En tenslotte

03:13 [onbekend]: Dit is satire.

03:13 Jinek: En tot slot. "Stop met masturberen" had er denk ik moeten staan, en "red de ijsberen". Misschien toch iets beter opletten in de les. Nou. Onze Jaïr Verweda was er ook bij om een kijkje te nemen.

03:24 [Het debat wordt onderbroken voor een video met straatinterviews met demonstrerende jongeren en met politici.]

07:13 Jinek: Verandert dit iets aan je beeld als je deze reportage van Jaïr ziet?

07:17 Baudet: Nou ja, het gaat om duizend miljard. Ik denk, ik denk dat je daar het onderwijs een heel stuk mee kunt verbeteren in ons land. En dat is ook nodig als ik dit zo zie.

07:24 Jinek: Duizend miljard euro bedoel je?

07:25 Baudet: Nou ja, natuurlijk dat is wat men nu wil gaan uitgeven de komen 35 jaar aan deze waanzin en nou ja, als je dit zo ziet, die kunnen wel wat bijles gebruiken. Geschiedenis, historisch besef.

07:37 [door elkaar] Jinek: ze kwam niet intelligent op jou over?

07:39 Baudet: Nou nee, alleen al zo'n slogan, 'CO2 weg ermee', dan weet je dus helemaal niets van het functioneren van het functioneren van fotosynthese. Want alle planten en alle bloemen op aarden ademen CO2 in. Dus het hele idee dat je de planeet moet redden van CO2, dat is gewoon absurd. Dus ik zou zeggen, ook een lesje biologie kan geen kwaad.

08:02 Jinek: Hans Nijhuis, dit was jouw krant vanochtend. [Toont pagina van krant met tekst in grote letters: 'De jeugd -heeft- wil de toekomst'].

08:04 Hans Nijhuis: Ja

08:04 Jinek: Voorpagina, De jeugd heeft, wil de toekomst. Een activistische voorpagina.

08:11 Nijhuis: Ja, 'heeft' is dus doorgestreept, hè? We zeggen altijd 'de jeugd heeft de toekomst' en als je dus op school zat dan was het 'jouw tijd komt nog wel', maar langzamer hand is de vraag, 'komt ie eigenlijk nog wel?'. Want is het natuurlijk hartstikke leuk die demonstratie, als je die beelden zo ziet, maar er is wel iets aan de hand. Het wordt steeds duidelijker dat onze generatie en de generaties voor ons, de generatie die na ons komt en de generatie die daarna komt, opzadelen met een probleem dat zij misschien dan, niet meer kunnen oplossen. En als ze daar dan een keer de straat op voor willen gaan, willen staken, zoals dat in Nederland gewoon is, dan zeggen wij, 'Ja, nee, blijf gewoon terug naar school en doe maar braaf'. Dat had je misschien vijftig jaar geleden nog kunnen zeggen 'jouw tijd komt nog wel' maar nu moeten zij er voor knokken dat hun tijd nog wel komt. En daar staan wij dus volledig achter.

08:57 Jinek: Dus jullie bedachten, de meest effectieve manier om ze te helpen is om onze hoofdpagina daarvoor in te ruimen, het hoofdredactioneel commentaar van jou. Dat is een uitzondering naar hoe de krant doorgaans er uit ziet.

09:07 Nijhuis: Absoluut

09:07 Jinek: Wat voor reacties krijgen daarop? Op het moment dat je je zo expliciet uitspreekt?

09:11 Nijhuis: Nou eerst krijg je een discussie op de redactie zelf, he, moet je dit wel doen? Want is dit niet als een soort dictator [sic]. En het gevoel ... kijk een krant moet natuurlijk allereerst gewoon het nieuws brengen en duiding. En we brengen dat nu al drie dagen achter elkaar. We hebben een portret gebracht van het meisje in Zweden met wie het allemaal is begonnen, inclusief de rol van haar vader daarbij, waar je vraagtekens kan zetten. We hebben gister een stuk gehad, met laten we zeggen klimaatsceptici, waar ook iemand van de partij van Thierry Baudet in voor kwam. En vandaag hadden we een portret en een interview met de jongen die deze boel heeft georganiseerd, waarin duidelijk werd dat de milieu beweging hem ook wel handje helpt. Dus we doen de gewone berichtgeving, maar

09:50 Jinek [door Nijhuis heen]: maar daarnaast hebben jullie gekozen ...

09:5010:17 Nijhuis [praat door]: daarnaast denke wij dat het op sommige momenten zo is dat je even moet zeggen, 'jongens er is iets groots aan de hand'. Het is ook denk ik niet een politiek statement. Ik zou eigenlijk willen zeggen tegen die heren, dat het eigenlijk geen politiek debat zou moeten zijn. Er zit een vraag voor. Er is een heel groot issue. Want als je die niet oplost, je straks niet meer kan oplossen. Ook straks een Kabinet Baudet straks, als laten we laten we zeggen tien jaar [verder zijn], kan, als de zeespiegel een meter is gestegen die niet meer naar beneden krijgen.

10:17 Baudet: Ja maar niemand heeft het over zeespiegels die meters gaan stijgen. Dat is helemaal het onderwerp niet. En dit hele, deze hele presentatie van de situatie alsof de wereld vergaat, dat is gewoon totaal niet aan de orde. We hebben te maken, al duizenden jaren met een zich ontwikkelend klimaat. Dat is nooit stabiel. Dat is nooit helemaal hetzelfde. We hebben een kleine ijstijd gehad. Die is rond 1850 geëindigd. Daarna, dus is ongeveer 150 jaar ongeveer, daarna is het een beetje warmer geworden. In de Middeleeuwen was het hier ook warmer op aarde dan nu. Het gaat op en neer, het fluctueert. De rol van wolken. We weten heel veel niet. De rol van de zon.

10:56 Jinek: [door Baudet heen] En de rol van mensen? Dat is de vraag natuurlijk. Welke rol spelen de mensen? 10:59

10:59 Baudet: Ja, nou waarschijnlijk hebben we wel enige invloed maar hoeveel precies, we weten het niet. Hoeveel het klimaat precies verandert, het valt allemaal heel erg mee en wij zijn nu van plan, dat is die klimaatwet, om duizend miljard uit te gaan geven aan het compleet ruïneren van de Nederlandse economie terwijl de rest van de wereld niet meedoet. En onze impact zal dus maximaal 0,00007 graden zijn over een eeuw terwijl [door elkaar].

11:30 Jinek [door elkaar]: ik laat even Hans [onverstaanbaar]

11:33 Baudet: China door gaat, Rusland door gaat. Het is absurd, het is totaal absurd.

11:36 Nijhuis: Ja, ik zou u zo graag geloven, alleen waarom is het dan 99% van de wetenschappers die hier iets van weten, waarschuwen voor dat dit er aan komt.

11:46 Baudet [door elkaar]: Dat is dus ook niet waar, dat is gewoon niet zo.

11:47 Nijhuis [door elkaar]: Kijk ik weet er vast niet zo veel van als wat in uw rapport staat, maar ik weet dat serieuze wetenschappers dit voorspellen. Ik weet overigens dat de winters, neem deze, alweer een stuk zachter zijn dan dat ze vroeger waren. Ik weet dat er deze zomer iets was, zo warm, zo droog dat boeren en oude mensen daardoor in problemen kwamen. Ik weet dat in Kenia waar ze vroeger de waterput in het dorp hadden, ze tegenwoordig 5 km moeten lopen omdat het allemaal uitgedroogd is. Als het nog droger wordt komen ze hier naar toe. Veel succes.

12:15 Baudet [door elkaar]: Nee maar dit is gewoon echt kolder.

12:18 Jinek [door elkaar]: Maar Rob Jetten heeft Thierry een punt?

12:19 Baudet [door elkaar]: Kolder, echt kolder [onverstaanbaar].

12:20 Jetten: Nou kijk, je kunt ontkennen dat bijna alle wetenschappers in de wereld zeggen dat de aarde harder opwarmt door de mensheid, dat kun je ontkennen. Je kunt tegen een aantal van die maatregelen zijn die in zo'n klimaatakkoord staan. Maar we moeten wel bij de feiten blijven. De heer Baudet zegt vaak het gaat 1000 miljard euro kosten. Nou ik ben heel blij dat we dinsdag in het Kamerdebat de toezegging hebben gekregen dat we die 1000 miljard ook eens een keer gaan door rekenen om dat ook eens [onverstaanbaar]

12:43 Baudet [door Jette heen]: Dat staat op onze website [onverstaanbaar] doorrekeningen zijn gepubliceerd.

12:48 Jetten [door Baudet heen]: Stel je gelooft echt niet in klimaatverandering, en je gelooft ook niet in die maatregelen die er in zitten. Als we doorgaan op de huidige weg en blijven olie en gas inkopen uit foute landen als Saoedi Arabië dan zijn we de komende 30 jaar ook duizend miljard kwijt aan die fossiele energie. En wat we nu kunnen doen met het klimaatakkoord is eenmalig investeren. Dat is even een flinke investering die we moeten doen, dat ontken ik ook niet. Maar dan hebben we straks windmolens op zee, dan hebben we zonnepanelen op onze daken, dan hebben we misschien aardwarmte waarmee we onze huizen kunnen verwarmen. Dan hebben we eigenlijk gratis schone energie. Dan zijn we niet meer afhankelijk van allerlei foute regimes, waar ook de heer Baudet niks mee te maken wil hebben.

13:20 Baudet: Het is op elk gebied feitelijk onjuist. Ten eerste is het absoluut niet zo dat we eenmalig 1000 miljard gaan investeren en dan voor altijd gratis zonne- en windenergie hebben.

13:31 Jetten [door Baudet heen]: [De stroom is] goedkoper zelfs.

13:31 Baudet: Nee helemaal niet, want die windmolens die moet je op een gegeven moment weer vervangen. Die zonnepanelen …

13:36 Jinek [door Baudet heen]: Als ik even een stapje terug ga naar de vraagstelling of de temperatuur stijgt, en door wiens toedoen dat is veroorzaakt. Want Hans refereerde aan hoeveel wetenschappers dat zeggen, en Rob ook. Als bijvoorbeeld een organisatie als de NASA of KNMI waar veel wetenschappers werken, gerenommeerde wetenschapper, dat soort in formatie naar buiten brengen, daarvan zeg jij dat is feitelijk onjuist wat zij zeggen?

13:56 Baudet: Nou nee, het is speculatief. Het is gewoon

13:59 Jinek [door Baudet heen]: zij onderbouwen dat met feiten. Zij schrijven rapporten op basis van hun wetenschappelijk onderzoek waarin ze dus zeg maar die stellingen kunnen bestendigen met feiten [onverstaanbaar]

14:06 Baudet [door Jinek heen]: Ja heel veel dingen niet. Bijvoorbeeld het IPCC, wat toch een alarmistische club is, zou je kunnen zeggen, heeft in het meest recente gepubliceerde rapport waar we het vanochtend in de Kamer nog over hebben gehad, gewoon gezegd, er is geen trend in de toename van droogte. Er is geen mondiale trend in overstromingen, er is geen toename van orkanen. Dus heel veel dingen worden dus enorm zwaar aangezet maar zijn veel minder bewezen. En daar is nog een tweede punt en dat is veel ...

14:34 Nijhuis [door Baudet heen]: [onverstaanbaar] meer bijvoorbeeld ...

14:36 Baudet [door Nijhuis heen]: Nee, natuurlijk regionaal zijn er allerlei verschillen aan de gang, dat is altijd zo geweest. Je hebt ook wel eens een wat warmere zomer, dan weer een wat kouder zomer. Maar we hebben het hier over het klimaat. Dat is een heel complex mondiaal fenomeen en daar is heel veel niet over bekend. En we weten een ding wel zeker, de afgelopen duizenden jaren heeft altijd gefluctueerd, en de mens heeft pas sinds heel korte tijd dat [sic] wij ... wat CO2 toevoegen aan de atmosfeer. Maar mijn belangrijkste punt is niet dat hè? Mijn belangrijkste punt is niet dat er heel veel onzekerheid is, mijn belangrijkste punt is dat de rest van de wereld überhaupt niet meedoet met deze transitie en dat wij nu 1000 miljard uitgeven [onverstaanbaar] komt allemaal terug bij ons.

15:16 Jetten [door Baudet heen]: Ja maar dat is ook niet waar. 195 landen op de wereld hebben het klimaatakkoord van Parijs ondertekend. Nederland is een van de eerste landen inderdaad die dat echt in 600 maatregelen en oplossingen heeft door vertaald. Maar ook een land als Amerika, waar Trump zich uit het Parijsakkoord heeft teruggetrokken. Daar zijn gouverneurs van staten, burgemeesters van steden, die zijn wel allemaal bezig met goed milieubeleid. En dat gaat niet alleen maar over het terugdringen van CO2 uitstoot, dat gaat ook over ander zaken die te maken hebben met natuur. Ik heb heel veel postjes gezien op borden van jongeren die zeggen pak eens die plastic soep aan. Jongeren die beelden zien schildpadden met plastic rietje door de neus.

15:53 Baudet [door Jette heen]: heeft er niets mee te maken, heeft er niets mee te maken, heeft er echt niets met klimaat te maken.

15:56 Jetten [door Baudet heen]: nee het heeft er alles mee te maken, want die 15 duizend scholieren die vandaag in Den Haag stonden die vragen aan ons om de wereld een beetje beter door te geven.

16:03 Baudet [door Jetten]: Ja maar je kunt niet alles op een grote hoop gooien. Dat er in een aantal rivieren in de wereld, met name in China, India, nog een paar plekken, veel plastic gedumpt wordt, dat is waar, en dat je daar iets aan moet doen, daar ben ik het ook mee eens. Dat heeft helemaal niets te maken met het mondiale klimaat. Goed milieu, goed schoon drinkwater, uh ... vogeltjes in de bomen en zo, ben ik ook heel erg voor. Dat is heel belangrijk. Maar het milieu heeft niets te maken met klimaat. Fijnstof, zwavel, dioxide, dat soort dingen, luchtvervuiling, smog, is een reëel probleem, wil ik ook aanpakken, heeft ook niets te maken met klimaat. Klimaat is een heel specifiek thema …

16:40 Jinek [door Baudet heen]: Wat wil je wel verder eigenlijk doen op, wat vind jij wel, zeg maar nuttig, op het gebied van klimaatbeleid? Wat zou jij nuttiger beleid vinden op dat gebied?

16:47 Baudet: Nou, ik denk niet zo heel veel want het is volstrekt speculatief of wij als mens daar überhaupt invloed op hebben. En ten tweede, de rest van de wereld, nogmaals ik kan dat punt niet genoeg maken, doet niet mee. Ze tekenen dat Parijsakkoord misschien wel, misschien niet, maar Saoedi Arabië die tekent allerlei mensenrechten verdragen [onverstaanbaar]

17:04 Jinek [door Baudet]: Dat heb je gezegd ja. Rob Jetten?

17:05 Jetten [door Baudet]: alle landen hebben al [onverstaanbaar] Maar het voorbeeld van veinzen. Ik ben heel blij dat de heer Baudet dat aanhaalt want we rijden nu allemaal nog in een fossiele auto. We willen graag dat we massaal aan de elektrische auto gaan. Dat is nu nog duur, gaan we aan werken, dat er meer elektrische modellen komen, dat die prijs omlaag gaat, dat mensen die het niet kunnen betalen daar een subsidie voor krijgen. Dat is goed voor het klimaat, want veel minder CO2 uitstoot. Maar de [sic] fijnstof en alle andere vieze deeltjes die die auto's uitstoten, die zorgt er voor dat in onze eigen binnensteden dat de lucht vervuild is. Hier in Amsterdam leven mensen gewoon korter dan bij in het dorp in Noord Oost Nederland omdat de lucht hier vervuild is door een kolencentrale, door auto's die door de stad rijden. Dus als niet gelooft in klimaat verandering, laat dan in ieder geval samenwerken om in ieder geval wel die andere milieu problemen aan te pakken, want dat is wat die jongeren aan ons hebben gevraagd.

17:46 Baudet: Ja, nee, maar dit is gewoon, dit is een totaal ander onderwerp erbij slepen om iets heel ... we hebben het hier over de klimaatwet, die zegt dat wij in het jaar 2050 een volstrekt koolstofvrije economie moeten hebben. Dat wil dus zeggen dat de agrarische sector, de industrie maar ook alle woonhuizen, alle fabrieksgebouwen. Alles moet totaal 18:06 veranderen om dat overal wordt ofwel gas verstookt, ofwel ... kan gemaakt van kolen. Alles moet ...

18:15 Jinek [door Baudet heen]: en daar van zeg jij daar moeten we geen maatregelen voor nemen?

18:19 Baudet [praat door]: volstrekt Maoïstisch totalitair project dat nu gesteund wordt door partijen van VVD tot D66 of Groen Links, en dan kun je er wel een of twee dingen uit halen waar we misschien wel of niet iets specifieks aan kunnen doen. Luchtvervuiling, ergens plastic overlast. Prima. Maar dat is totaal niet wat nu ter discussie staat.

18:36 Jinek [praat door Baudet heen]: maar wat denk jij Hans dat de lezers van het AD denken?

18:38 [Nijhuis]: Ja, je kunt in ieder geval niet zeggen dat we de heer Baudet niet aan het woord hebben gelaten vanavond. [Publiek lacht]. De lezers van het AD hebben voor een deel ... we hebben dus ... ik heb opmerkelijk weinig boze mails gekregen. Ongeveer vijf maar terwijl bij een column of zo, zijn het soms rustig vijftig en ik denk dat dat komt omdat deze week er bij de mensen thuis heel veel over het klimaat is gesproken en dat mensen zich er dus van bewust worden. En ... Als je dan bijvoorbeeld naar het Kamerdebat kijkt dan raak je toch een beetje teleurgesteld want dan gaat het over, 'de een is een klimaatdrammer', 'het moet allemaal wel betaalbaar zijn', 'er moet draagvlak zijn', 'rustig aan'. En het zijn eigenlijk twee dingen. Het ene is dat je beseft dat er een groot probleem is. Tot mijn verrassing zijn er ook mensen die dat niet beseffen. En het tweede is

19:16 [Baudet door Nijhuis heen]: Nog niet.

19:17 Nijhuis [praat door] dat je dan vervolgens gaat zeggen hoe ga je het oplossen

19:18 Baudet [praat door Nijhuis heen]: [onverstaanbaar] ... nog wel...

19:18 Nijhuis [praat door]: die politici kunnen met elkaar van mening verschillen van hoe je dingen met elkaar oplost, maar het begint met besef, er komt iets heel groots op ons af en je hebt het gevoel dat er iets zeg maar vanuit een soort buitenlandse macht komt er ... staat er aan ... bij wijze van spreken ... aan de grens met Duitsland naar ons toe te komen en wij gaan dan kibbelen over hoe we de lasten precies verdelen en hoe snel het precies moet gaan. En dat is gewoon best wel raar. En het punt is dat op het moment dat we zo ver zijn, dat Thierry Baudet kan zeggen, 'ja, ik had toch ongelijk', is het wel te laat.

19:48 Jinek: Uit onderzoek van het Een Vandaag opinie panel

19:50 Baudet [door Jinek heen]: Dat is het niet.

19:50 Jinek [praat door]: blijkt dat 59% van de Nederlanders zich inderdaad zorgen maakt om het klimaat. En 59% wil dat de uitstoot in 2030 met de helft is verminderd. Dat is dan toch een aanzienlijk deel van jouw mogelijk achterban zou je kunnen zeggen.

20:03 Baudet: Ja ik heb nog veel missie werk te verrichten, maar

20:06 Jinek: hebben ze allemaal ongelijk die 60% van de Nederlanders die dat willen.

20:10 Baudet: Ja ik denk dat die mensen ongelijk hebben om allerlei redenen. Maar er is ook nog een tweede punt, en dat is dat de klimaatwet nadrukkelijk niet gaat om de doelen van 2030 en het halveren ... het gaat om het totaal stoppen met elk gebruik van koolstof, elke emissie. Dat betekent dat er geen landbouw meer kunnen hebben, geen industrie, dat echt de hele samenleving moet transformeren, het is absurd.

20:31 Jinek [praat door Baudet heen]: [Mag] ik even? Ik heb een vraag dus. Het varieert, hoe mensen hier naar kijken. 60% maakt zich zorgen wil minder uitstoot. En dan heb je ook mensen als Thierry die er zo in staan. Er zijn ook mensen die zeggen, ik maak me wel degelijk zorgen over het klimaat en het milieu en ik wil best wat bijdragen maar ik vind dat het oneerlijk verdeeld is tussen industrie en burger bijvoorbeeld. Als de industrie veel meer uitstoot, in ik aanmerkelijk minder als één persoon, waarom moet ik dan onevenredig belast worden. Als je die mensen niet mee krijgt dan gebeurt het natuurlijk ook niet. Wat zeg je daarover?

20:59 Jetten: Maar dat vond ik eigenlijk wel het belangrijkste winstpunt van het Kamerdebat van afgelopen dinsdag, dat je zag dat eigenlijk van links tot rechts, van de SP tot ook de VVD, iedereen zei, we hebben nu een concept klimaat akkoord. Dat wordt nu doorgerekend. In maart krijgen we daar het eindoordeel van. Maar als daar uit blijkt dat bedrijven te weinig bij betalen dan is ook een CO2 heffing voor al die partijen bespreekbaar.

21:20 Jinek: Dus dat is dichterbij gekomen?

21:21 Jetten: Het is dichterbij gekomen...

21:23 Jinek [onderbreekt Jetten]: tegelijkertijd kijken we naar de peilingen voor jou partij. En dan zien we dat jullie met 9 zetels zijn gezakt de laatste tijd. Waar komt dat dan door?

21:31 Jetten: Nou ik ... je ziet dat eigenlijk alle vier de coalitie partijen, of drie van de vier van de coalitiepartijen, in de peiling gewoon slechter voor staan. Ik ben nu vier maanden fractievoorzitter. En we hebben ook het eerste jaar een daling gemaakt maar we staan ook nu weer stabiel en in een aantal peilingen klimmen we ook weer. En de komende tijd is een belangrijk periode. Statenverkiezingen zitten er aan te komen. Ik ga zelf de komende week echt het hele land door om zoveel mogelijk

21:53 Jinek [praat door Jetten heen]: dan zou ik me wel zorgen maken met verkiezingen in aankomst als ik negen zetels achteruit was gegaan

21:57 Jetten: Nou ja, kijk dat zijn de peilingen. Op 20 maart mag iedereen weer bepalen waar we naartoe gaan met onze provincies en de Eerste Kamer. Onze campagne die gaat over de toekomst, gaat over een schoon klimaat, gaat over kansen, gelijkheid en ik hoop dat mensen daar dan massaal voor kiezen.

22:11 Jinek: Thierry's partij staat virtueel op 17 zetels. Dat is ontzettend veel. Gegroeid. Zou het kunnen zijn dat mensen die zich afkeren van de klimaatplannen, daar moeten we zijn?

22:21 Jetten: Nou, dat weet ik niet.

22:23 Baudet [door Jetten heen] Het is wel zo

22:24 Jetten: Ik denk dat ... je ziet, je ziet de beweging naar de flanken in Nederland, zowel links als rechts en dat zijn mensen die zich over allerlei zaken zorgen maken. Over de toekomst van hun pensioen of, kunnen hun hun kinderen ook nog een koophuis kopen straks. En daar moeten wij als politiek, ook als het politieke midden een beter antwoord op formuleren.

22:40 Jinek: Is het zo na de verkiezing, dat je hoe dan ook niet met Forum voor Democratie gaat samenwerken als D66?

22:45 Jetten: Nou, als, kijk, de vraag is natuurlijk hebben we straks in de Eerste Kamer als coalitie nog een meerderheid of moeten we met andere partijen samenwerken.

22:50 Jinek [praat door Jetten heen]: Er zijn weinig mensen die denk dat het nog een meerderheid blijft.

22:52 Jetten: Nee, uh. Die kans is aanwezig, dat we inderdaad met meer partijen moeten samenwerken. Ik heb wel ook deze week al gezegd als een partij als Forum voor Democratie alleen maar voorstellen van het Kabinet wil steunen in ruil voor minder klimaatambities of minder klimaatmaatregelen dan is dat wat mij betreft onbespreekbaar. Want je hebt ook vandaag weer gezien, Nederland vraag van ons dat we de wereld een beetje schoner achterlaten voor de volgende generatie, dus daar ga ik geen, uh ja, minder ambities voor afspreken.

23:18 Jinek: Komen er meer, hoe zal ik dat zeggen, activistische voorpagina's van het AD Hans?

23:22 Nijhuis: Nou, dat doen ... we doen het maar heel af en toe. Alleen als het nodig is. En ik vind dus dat deze niet politiek is maar dat er gewoon iets groots is en dat er iets moet gebeuren. Maar dat zei ik [al]. Het was een mooie dag 23:32 ook vandaag. Ik hoop alleen wel dat de scholieren nu al naar bed waren. [Publiek lacht besmuikt].

23:38 Jinek: Ik denk het niet. Ze waren nogal uitgelaten. Thierry, ondanks dat je het zo oneens bent met 60 % van de Nederlanders, en veel beleid dat er gemaakt gaat worden. Hou je er rekening mee dat het zou kunnen dat ze misschien toch ergens gelijk hebben?

23:53 Baudet: Ja maar zelfs als het dus waar zou zijn dat wij zo'n invloed zouden hebben op het klimaat dan is de Nederlandse impact daarop nul komma nul nul nul nul zeven graden.

24:02 Jinek [door Baudet heen]: [onverstaanbaar] moeten wij niet zoveel [onverstaanbaar]

24:05 Baudet [praat door]: Het is totaal irrationeel om dan duizend miljard daar aan uit te geven. Nogmaals de narekening van dat bedrag staat dus heel uitgebreid op onze website. Hebben we allemaal gewoon uitgesplitst. En nogmaals, de rest van de wereld doet niet mee. Duitsland heeft net een nieuwe gaslijn met Rusland is aan het aanleggen [sic] om gewoon weer gas te importeren.

24:22 Jetten [door Baudet heen]: stoppen met kolen, dat doen wij ook.

24:24 Baudet: nee maar dit gaat om gas. Gas. Dus. In de klimaatwet.

24:29 Jetten [praat door Baudet heen]: Ja ... [onverstaanbaar]

24:28 Baudet [praat door]: Nee, ja maar het gaat niet om iets. In uw klimaatwet staat dat de hele Nederlandse samenleving in 2050 volkomen moet stoppen met alle koolstof. Dat betekent dus nul gas, nul kolen, alles, niets.

24:41 Jinek [praat door Baudet heen]: [onverstaanbaar] weten een pad te bewandelen.

24:45 Baudet [praat door]: Dus dat is dus ook niet iets doen, het is alles doen. En dat is het grote verschil. Ik vind iets doen prima, maar dit gaat om alles. Het is totalitair.

24:48 Jinek: Iets doen is prima.

24:49 Baudet: Ja.

24:50 Jinek: daar hou ik me aan vast.

24:52 Jetten [door de andere heen]: Een belangrijke winst van vanavond.

24:52 Baudet [door de anderen heen]: Zullen we dan ook zeggen dat we het gaan hebben over duurzaam immigratiebeleid?

24:56 Jinek: Dat moet in een andere uitzending. Allemaal bedankt voor jullie komst. Dank je wel.

[Publiek applaudisseert].

Video