De asymmetrie tussen links en rechts: democratie op zijn Amerikaans.

>> Thursday, April 22, 2010

Updated
Wie mijn blog regelmatig leest weet dat ik het vaak heb over de disfunctionele democratie in Amerika. Ik volg de ontwikkelingen daar nu enige jaren en het begint me steeds meer op te vallen dat er veel parallellen zijn met de politiek in Nederland en Europa.

Rechts Amerika
Het centrum van de macht in de Amerikaanse politiek is de afgelopen 40 jaar sinds Lyndon Johnson’s Great Society ver naar rechts door geschoven.[1]
Het recente debat over de gezondheidszorg laat goed zien hoe dat werkt. Wat mij daarbij in de eerste plaats op valt is dat de Republikeinen op geen enkele wijze tot ook maar het geringste compromis bereid zijn. Van de Republikeinse kwamen de meest absurde beschuldigingen: zo zouden de Democraten van plan zijn een socialistische staatsgreep uit te voeren door het opleggen van socialized healthcare. De liberals [2] doen het alleen maar omdat ze graag een grote overheid willen – Happy Dependence Day, kopte Mark Steyn. Maar het ging zelfs verder. Zo zouden de Democraten volgens Sarah Palin plannen hebben om ouderen gedwongen te euthanaseren doormiddel van “death panels”:

The America I know and love is not one in which my parents or my baby with Down Syndrome will have to stand in front of Obama’s “death panel” so his bureaucrats can decide, based on a subjective judgment of their “level of productivity in society,” whether they are worthy of health care. Such a system is downright evil. (Facebook 7 aug 2009)

Sarah Palin was in 2008 kandidaat voor het Vice Presidentschap, dus geen obscure extremist die aan de rand van de partij opereert.

Wie de plannen voor hervorming goed bekijkt kan echter constateren dat het allemaal heel gematigd is. Alleen dankzij de kortstondig grote meerderheid van 60 zetels die de Democraten in de Senaat hadden was het mogelijk om de hervormingswet er door te krijgen. Daarvoor moest wel aan elke wens van de meest conservatieve Democratische senator of afgevaardigde voldaan worden. Anderzijds zijn de wensen van de linkervleugel van de partij vrijwel helemaal verdwenen. Afgevaardigde in het Huis, Dennis Kucinnich, een van de meest progressieve volksvertegenwoordigers wilde zelfs tegenstemmen omdat deze wet volgens hem te ver was uitgekleed. Het enige echte punt van winst voor de Democraten is dat er nu een volksverzekering voor ziektekosten gaat komen en dat de ca. 40 miljoen onverzekerde Amerikanen in 2014 (sic) verzekerd zullen zijn, als zij tenminste niet sterven aan een behandelbare ziekte voor die tijd.[3] Maar Links Amerika heeft veel moeten inleveren: op geen enkele manier mag er geld besteedt worden aan abortus, dankzij de fundamentalisten in eigen partij. Alle verzekeringen moeten via de bestaande verzekeringsbedrijven lopen. Dit zijn dezelfde ziektekostenverzekeraars die het dit jaar heel normaal vonden om de premies soms met 50% te verhogen omdat de winstmarges te laag waren. De farmaceutische industrie en de medische sector (waaronder de verzekeraars) waren dan ook voorstander van deze wet. Maar de Democraten hadden weinig keuze: het is onwaarschijnlijk dat zonder steun van deze kapitaalkrachtige groeperingen de wet er door er gekomen was.

De beschuldigingen van de Republikeinen dat de Democraten tegen de wens van de meerderheid uiterst radicale hervormingen willen invoeren is dus nergens op gebaseerd. Het zijn de Republikeinen zelf zijn die aan het radicaliseren zijn. Dat deze decentrale beweging van rechts Amerika meer is dan alleen maar woorden werd duidelijk onder de vorige president plan van de President Bush. In 2005 hebben de Republikeinen geprobeerd om de Social Security wet af te schaffen (een verzamelwet waarin zaken als onze AOW en Bijstand zitten) door deze te privatiseren. Dat bleek een stap te ver zijn. Maar toch, het feit alleen al dat hij serieus heeft geprobeerd de sociale wetgeving terug te brengen tot pre-Depressie nivo is tekenend. Hieruit blijkt ook hoe hypocriet de beschuldiging is dat Obama een links-radicale maatschappelijkwerker (community organizer) zou zijn die zou handelen uit louter machtswellust. Het zijn de Republikeinen die in de vorige regeringsperiode uiterst radicale hervormingen hebben doorgevoerd, of dit hebben geprobeerd.

Links Amerika
De reactie van de Democraten hierop is dat zij zoveel mogelijk opschuiven naar het centrum. Het zijn de meest conservatieve leden van het Congress die uiteindelijk bepalen hoe een wet er uit gaat zien. Een gematigder hervorming van het ziektekostenstelsel, met compromissen richting Republikeinen en bedrijfsleven was dan ook eigenlijk niet denkbaar. In tegenstelling tot de Republikeinen bewegen de Democraten politiek gezien juist wel naar het midden.

Nederland
De manier waarop de Republikeinse Partij politiek bedrijft doet nog het meest denken aan onze PVV. Maar dat is oneerlijk ten opzichte van de PVV, die partij is een oase van integriteit en transparante politiek vergeleken met de Republikeinen. Toch is de PVV voor Nederlandse begrippen een extreem rechtse populistische partij. Een ander belangrijk verschil tussen de Republikeinen en de PVV is dat de PVV weinig kans maakt ooit meer dan de helft van de zetels te winnen, extreem rechts in Amerika kan dat wel bereiken.

Links Nederland
OK, hier heb je ook rare snuiters en ideologen, vooral aan de extremen van de politiek natuurlijk. Maar de SP heeft al lang geleden het Maoïsme afgezworen (en als het stiekem nog wel aanhangt ontkracht dat mijn stelling niet), de CPN is opgegaan in GroenLinks, die tegenwoordig zelfs bekend staat als liberale partij. Je zou kunnen zeggen dat in GroenLinks het Amerikaanse Liberal en het Nederlandse liberaal voor een keer in één partij vertegenwoordigd zijn. En wat is er toch gebeurd met de Gestaalde Kaders? Die zijn verdwenen in NCPN en liggen nu op de mesthoop van de geschiedenis naast het Maoïsme en het Leninisme.
De Partij van de Arbeid is ondertussen een kaalgeplukte kip geworden na al de ideologische veren die zij heeft afgeschud. En wie zal daar rouwig om zijn: dogmatische toepassing van een ideologie doet een partij geen goed. Met dogmatische toepassen van een ideologie bedoel ik dat men voor of tegen bepaalde zaken is op grond van een te rigide interpretatie van ideologie, of die nu van links of rechts komt.
Kortom: links in Nederland is in vergelijking met vroeger naar het midden opgeschoven en van rooie rakkers van vroeger wordt niet veel meer vernomen.

Rechts Nederland
In Nederland is de zelfde trend zichtbaar als in de Verengde Staten. De partijen aan linkerkant van het politieke spectrum schuiven naar het midden en partijen op rechts verschuiven verder van het rechts. Rechtse partijen zijn druk bezig met het kweken van een dik verenpak: trots toont zij aan iedereen die het wil haar ideologische veren. Met de PVV is nu ook extreem rechts permanent deel geworden van het onze politiek. Hoewel dat nog maar een kleine minderheid is begint het wel steeds meer hoofdstroom te worden.
In HP/de Tijd en Elsevier Magazine worden de kolommen volgeschreven door Dirk Jan van Baar, Syp Wynia en Simon Rosendaal met kritiek op de klimaatwetenschap, alsof de heren zelf klimaatwetenschap gestudeerd hebben. In navolging van conservatief Amerika zijn ook de rechtse ideologen van Nederland gaan geloven dat de bomen altijd blijven doorgroeien, desnoods tot in de hemel. Arend Jan Boekenstijn en Syp Wynia schrijven over de socialisten en “statisten”[4] en waarschuwen er voor Big Goverment en de Nanny State.
En dan is er natuurlijk niet te vergeten de Edmund Burk Stichting de conservatieve denktank van Joshua Livestro, Bart Jan Spruyt en Andreas Kinneging. Niet alleen Elsevier Magazine hanteert consequent een ideologisch rechtse lijn ook de VVD zelf is verder naar rechts opgeschoven in het ideologische spectrum. Mark Rutte lijkt in de peilingen zelfs goed te scoren met rechtse clichés, al vóór de val van het Kabinet.
Ook in de Volkskrant, ooit het bolwerk van progressief Nederland, kun je tegenwoordig columnisten en andere opinie makers vinden van onversneden conservatieve huize zoals Amanda Kluveld, Chris Rutenfrans en Frits Bolkestein. Niet dat ik hun dit platform misgun, maar ik wacht nog steeds op de dag dat Elsevier en de Telegraaf hun kolommen openstellen voor “een ander geluid”.
Het nieuwe elan op rechts lijkt te zijn overgewaaid uit de Verenigde Staten. Vrije markt ideologie, angst voor Big Government, afkeuring van zoiets super gematigdst als ziektekostenverzekering en de recente discussie over klimaatverandering. Zelfs bij de linkse VARA, in het programma Pauw en Witteman krijgt Richard de Mos de gelegenheid om met Diederik Samsom in discussie te gaan. Het lijkt er op of ook hier de gekte van rechts Amerika steeds meer respectabel aan het worden is.

Ondemocratische standaard
Een ander teken van de verharding van Rechts is in de blogossfeer te zien. Neem bijvoorbeeld het nieuwe blog De Dagelijkse Standaard van Joshua Livestro et al. Ik heb al eerder geblogd over het vertekende beeld dat wordt geschetst van de ACORN-affaire. Hier vaart Michael van der Galien bijvoorbeeld weer eens lekker uit tegen het sluipende gevaar van links:

Wie is gevaarlijker? Wilders of de sociaaldemocraten en andere ‘progressieven’ die dit land al decennia lang de vernieling in hebben geholpen, onze economie minder flexibel hebben gemaakt (en dus verzwakt) en die internationale vijanden van vrijheid en democratie continu naar de pijpen dansen (Iran, Hamas, Hezbollah)? Het antwoord ligt voor de hand.

Het blijft me altijd verbazen hoeveel verdraaiingen en drogredeneringen Van der Galien in één zin kan proppen. De sociaal democraten en andere “progressieven” zijn volgens hem zelfs 10 x erger dan de PVV, de meest ondemocratische partij van Nederland. Ook de andere conservatieve sites zijn onleesbaar door de haat die er wordt geëtaleerd voor wat de Linkse Kerk wordt genoemd. Zo schrijft Arabist Hans Jansen [5] :

Die linkse kerk is per definitie niet democratisch. Het gaat de linkse kerk er om de verlangens van de individuele onderdanen te corrigeren, en in plaats daarvan andere, grootse en meeslepende plannen uit te voeren die een ‘fundamentele verandering’ en een algemene ‘collectieve verbetering’ van de maatschappij te weeg zullen brengen[…]. (Profetisch Perspectief, 14, 60, herfst 2008, nr. 60, pp. 39-44)

Door uit te gaan van de stelling dat de tegenstander per definitie niet democratisch is er geen democratische discussie mogelijk. Op zijn best is er dan sprake van een scheldpartij die niemand wijzer maakt. Evenmin als Wilders en de PVV fascistisch zijn is de linkse kerk, waarop Hans Jansen het heeft gemunt, ondemocratisch.
Het is voor een goede werking van de democratie belangrijk dat partijen met elkaar in gesprek blijven – hoe oneens zij het vaak ook zijn, maar dat is blijkbaar geen optie. Men haat alles dat anders is, vooral als het niet Joods-Christelijk of conservatief is, zoals Arabieren en progressieven.

Duitland
Ik was al begonnen aan deze post toen ik de column van Thomas von der Dunk las: Het negativisme van rechts. Von der Dunk heeft het over de asymmetrie tussen links en rechts. Linkse politieke partijen voeren over het algemeen een positieve campagne, voor zaken die men wil bereiken of veranderen, terwijl rechtse partijen vooral campagne voeren tegen links:

Zoals de VVD bij ons, heeft ook de CDU de neiging voortdurend met het schrikbeeld van een linkse meerderheid en (dus) onbestuurbaarheid te schermen: 'Kein rot-rot für unser Land' heet het nu ('NRW muss stabil bleiben'). Zo werd ooit graag met een 'Rot-grünes Chaos' ge¬dreigd;
[…]
Een links equivalent voor deze angstcampagne ontbreekt - ook in Nederland, waar dezelfde asymmetrie bestaat. Voor rechtse kiezers overweegt veel vaker dat ze 'gewoon een hekel aan links hebben' (zo recent Telegraafjournalist Rob Hoogland in de Volkskrant) dan omgekeerd.

Al Wiegel trok veel stem¬men van mensen die vooral 'tegen Den Uyl' waren, terwijl de Den Uyl-kiezers gewoon vóór Den Uyl waren, en niet zozeer tegen Wiegel. Daaronder ligt een antipolitiek sentiment dat bij rechts, dat minder met de overheid op heeft, dieper geworteld is: niet stemmen om zelf iets moois te bereiken, maar om andermans moois te beletten.

Het is natuurlijk niet verrassend dat conservatieven tegen verandering zijn. Maar het valt ook Von der Dunk op dat rechts vooral gemotiveerd wordt door haar afkeer van alles wat links en progressief is. Maar daarmee is de agressie niet verklaard. De opmerking dat dat komt omdat men andermans moois benijdt laat ik voor rekening van Von der Dunk.


-----
Update: Ik had bovenstaande nog niet gepost of ik zie op Crooks & Liars een video met voorbeelden waarin Glenn Beck zich uitlaat over "progressivism" Het schelden op liberals is niet meer nodig nu ook de liberals zichzelf niet meer liberal durven noemen. In plaats daarvan wordt vaak de term "progressive" gebruikt. Maar kijk zelf:

Dit is stemmingmakerij die wel tot geweld moet leiden. Het illustreert ook goed hoe zinloos de re-branding van liberalism tot progressivism is geweest.

----
Figuren.
Voorbeelden van negatieve campange van rechts Amerika. bronnen:
[1] http://www.dvorak.org/blog/2009/09/10/top-socialists-agree-obama-is-not-a-socialist/
[2] van advertentie voor National Review Online - rechtse website in Amerika. Advertentie tekst verwijderd.
[3] http://www.commonsensejournal.com/wp-content/images/2009/08/obama-liberal-fascism.jpg
[4] http://www.flickr.com/photos/pargon/ / CC BY 2.0
[5] http://www.jewcy.com/files/images/hitler_obama_0.preview.jpg
[6] http://kasamaproject.org/2009/03/16/obamas-no-socialist-i-should-know/
[7] http://www.flickr.com/photos/pargon/ / CC BY 2.0
----
Noten:
[1] Een deel van dit betoog is gebaseerd op Off Center van Jacob S. Hacker & Paul Pierson. Ik kom hier in een latere nog op terug.
[2] Op mijn blog gebruik ik het engelse word liberal voor links-Amerika, en liberaal voor de stroming in Nederland met die naam. Liberalen in Nederland kunnen links-liberaal zijn (GroenLinks en D66) of rechts-liberaal (VVD). Wat deze groepering verenigd is dat zij zich afzet van de confessionele of christelijke politieke partijen. Dit betekend dus iets heel anders als het Amerikaanse liberal. Bovendien is dit bijzonder verwarrend, want ook de Partij van de Arbeid is geen christelijke partij en zou daarom eigelijk ook liberaal genoemd kunnen worden. Waarom dat niet gedaan wordt is mij niet duidelijk. Tenslotte is er nog de (internationale) stroming die wordt aangeduid met de term neo-liberaal. De neo-liberalen zijn vooral vrije-markt ideologen, pro bedrijfsleven, anti-overheid en conservatief. De Republikeinse Partij, Margaret Tatcher maar ook de VVD passen het beste bij stroming.
[3] Een ander belangrijk punt is ook dat verzekeraars straks niet meer mensen kunnen weigeren op grond van bestaande ziektes. Een voorwaarde hiervoor is dat de verzekering verplicht moet zijn, zoals dat ook in Nederland het geval is. Een voorbeeld van zo’n “pre-condition” is in sommige gevallen zelfs zwangerschap. Het komt er op neer dat men de kleine lettertjes moet lezen.
[4] Dit is voor mij een nieuwe term. Statisten zijn blijkbaar (linkse) politici die graag een grote staat willen.
[5] Er is ook een theoloog met dezelfde naam.

0 comments:

About This Blog

  © Blogger templates Sunset by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP