Concentrische cirkels om terrorisme

Er komt nooit een eind aan terrorisme. Deze keer was het in Parijs, maar het had ook in Nederland of elders in de wereld kunnen zijn. Eigenlijk is het geen nieuws meer want de verhalen zijn voorspelbaar: de roep om verscherpte maatregelen, meer controle aan de grenzen, meer politie, enz. enz. Het is vooral gunstig voor de antiterreur industrie, want die verdienen er goed aan en het is koren op de molen van populisten, conservatieven en islamhaters.

‘Moslims nemen afstand’, maar wat maakt dat nog uit? Edge heeft waarschijnlijk gelijk als hij twittert: ‘de rest van het jaar zal men op hoge toon blijven vragen waarom ze die aanslagen nooit veroordeeld hebben.’ Dit soort oproepen zijn bovendien meer een soort subtiele uiting van vooroordelen.

Ik volg het allemaal niet meer, want het maakt niets uit, het is voorspelbaar en doodvermoeiend. Mijn gedachten vooral gaan uit naar de slachtoffers, maar ook dat is gratuit want hun leed wordt er niet minder om.

Wat te doen?

De enige vraag die mij boeit is: wat doe je er aan? Het zal hopelijk iedereen toch wel duidelijk zijn dat veiligheidsmaatregelen niet of nauwelijks helpen. Idioten die slechte dingen willen, krijgen uiteindelijk toch wel hun zin. En helaas heeft de wereld geen gebrek aan idioten die fanatiek genoeg zijn in hun overtuiging dat zij de wereld moeten redden door onschuldige mensen te mensen te vermoorden. Er is altijd wel een gek met een mes of een pistool. Er slippen altijd wel enkele door mazen van het net, hoe nauw het ook wordt gespannen. Bovendien zou dat het einde van de rechtsstaat zijn. Dat moeten we niet willen.

Verontwaardigd roepen dat het de schuld is van ‘dat geloof’, is onzinnig. Niet alleen omdat joden, christenen en hindoeïsten hetzelfde doen en hebben gedaan, maar ook omdat de meeste gelovigen vredelievende mensen zijn die er niets mee te maken hebben.

Ik wil nu geen verhaal schrijven over de oorzaak van dit geweld: de armoede en de onrechtvaardigheid in de wereld, want dat kent u inmiddels ook wel. Natuurlijk moet de voedingsbodem waarin de terreur groeit worden weggenomen. Maar dat kost tijd. Er zal minstens een generatie voorbij gaan voordat de wonden die het onrecht heeft veroorzaakt, zijn genezen.

Wat we juist niet moeten doen is mensen verdacht maken die hetzelfde geloof hebben of tot de zelfde etnische groep horen, maar die er verder helemaal niets mee te maken hebben. Ik moet dan altijd denken aan deze blogpost van Bernard Avishai: Terrorist Circles, over een gesprek vlak na de aanslag van 9/11. Tegen de gekken kun je niets doen, maar ook de gekken moeten leven. Om hen heen staan moordzuchtige sympathisanten die hen helpen. De sympathisanten op hun beurt, worden omringd door een cirkel mensen die zelf nooit een terreuraanslag zullen plegen, maar die het echter wel laten gebeuren. En ook zij worden omringd door een nog grotere cirkel, bestaande uit mensen die hun ogen sluiten voor wat er gebeurt. En zo zijn er steeds grotere cirkels van mensen die relaties hebben die uiteindelijk naar de terroristen leiden. Mensen die niet fanatiek zijn en het geweld verafschuwen. Dit zijn mensen die door hun contacten daadwerkelijk wat kunnen doen, bijvoorbeeld door contact op te nemen met autoriteiten. Alleen met hulp van deze mensen, kan terreur effectief bestreden worden. Maar zij zullen alleen helpen als zij weten dat ze deel uit maken van deze maatschappij en dat zij zich niet hoeven te verontschuldigen voor de barbaarsheden waar zij part nog deel aan hebben.

De verdachtmaking van de islam is niet alleen dom en achterlijk, het maakt bestrijding van de terreur ook nog eens moeilijker.