Quote du Jour | De buitenstaander, de verlosser

Deze post is eerder als Quote du Jour op Sargasso verschenen

It is during ascent or descent in the social scale that the individual achieves the clearest view in the social and historical structure of society. In the ascent one understands what one is aiming at, in the descent that one is losing.

Karl Mannheim maakt deze observatie als hij de sociale status van de conservatief Edmund Burke bespreekt. Als Ier was hij een buitenstaander. Bovendien kwam hij uit een burgerlijk milieu en probeerde toegang te krijgen tot de elite van Engeland.

Alleen in Frankrijk waren conservatieven van adel want die waren afgezet tijdens de Franse Revolutie. Het verlies van hun maatschappelijke positie gaf hen, zo schrijft Mannheim, een bijzonder heldere kijk op sociologische en historische processen.

In Moeten wij van elkaar houden? constateert Bas Heijne precies het zelfde over Pim Fortuyn, de inspirator van de conservatieve revolte in Nederland. Ook deze ‘half mislukte Rotterdamse socioloog’ was een geïsoleerde buitenstaander, een positie die het, volgens Heijne, mogelijk maakt dat dit soort politici als verlosser wordt ontvangen. Populisten als Fortuyn en recent Donald Trump hebben hier een deel van hun succes aan te danken, zoals deze voormalige 'Goldwater Girl' laat zien.