Tijden van toenemende euroangst

"Het debat [over de EU-begroting] was symptomatisch voor een vraag die Nederlandse politici zich de komende jaren vaker zullen moeten stellen: hoe ga je, in tijden van toenemende euroangst onder je eigen bevolking, om met de Europese Unie? Het openlijk belijden van sympathie voor die Unie is een zekere manier om de sympathie van je eigen kiezers te verliezen. Zeker voor partijen aan conservatieve kant van het politieke spectrum, zoals PVV, CDA, VVD, SP en de PvdA.

Tegelijkertijd is een goed werkende Unie essentieel om de huidige problemen het hoofd te bieden, betoogde Kamerlid Henk Jan Ormel (CDA): financiële crisis, klimaatverandering, volksverhuizingen, dreigende energietekorten, voedsel- en waterschaarste, opkomst van Azië. „Het is maar goed dat het schip van Nederland in konvooi vaart en daar niet in zijn eentje ronddobbert.” (NRC, vrijdag 27 mei 2011. p26-27)

Ik ben het helemaal met Henk Jan Ormel eens, maar waarom gaat de discussie daar helemaal niet over?

De problemen met Europa zijn geen foutje maar "by design". De manier waarop men in de jaren negentig een eenheid van Europa probeerde te maken is typisch voor die tijd. Er werd niet nagedacht over wat eenheid betekent maar liet de markt het (denk) werk doen. Of, beter geformuleerd: eerst maken we één Europese markt met één munt dan volgt de politiek vanzelf wel. Het is een schoolvoorbeeld van neoliberaal technocratisch denken.

Die markt en die munt zijn er nu en wat we zien is hoe de politiek zich bezig houdt met de gevolgen daarvan, terwijl van eenheid geen sprake is.