Niet "Brazil" maar wel naar Syrie

Het 2e hof van beroep (Second Circuit Curt of Appeals) in de V.S. heeft een bizarre beslissing genomen: het heeft Ashcroft in de zaak Arar versus Ashcroft [1] in het gelijk gesteld. Waarom is deze beslissing zo gek?

In 2002 kwam Maher Arar ingenieur en student aan Montreal's McGill Universiteit terug van vakantie uit Tunesie. Arar is van oorsprong Syriër maar leefde al 17 jaar in Canada. Bij zijn overstap op de vlucht naar Canada werd hij in de VS gearresteerd. De Canadezen hadden de Amerikanen getipt, men vermoedde dat hij een terrorist was.
Dit was echter een vergissing van de Canadezen. Arar was onschuldig van enige misdaad, behalve dan dat hij was geboren in Syrie en zich 17 jaar geleden in Canada had gevestigd.

Door de Amerikanen werd Arar naar Syrie gestuurd om daar gedurende 10 maanden te worden verhoord en gemarteld. Gedurende al die tijd was hij incommunicado, zonder advocaat, zijn familie wist niet waar hij was. Zo gaat men toch met terroristen, niet?

De Canadase regering heeft al in 2006 toegegeven dat zij fout was en heeft 9 miljoen dollar aan smartengeld betaald aan Arar.

Zo niet de VS. in de door Arar aangespannen zaak tegen de Amerikaanse overheid (in de persoon van voormalig minister van justitie Ashcroft dus) is nu in hoger beroep negatief beslist door 7 van de 11 rechters. De reden? Arar wist niet de namen te noemen van de functionarissen die hem hebben gearresteerd. Ook wordt - uiteraard - als reden genoemd dat het hier ging om zaken van staatsveiligheid.

Ik heb bij dit artikel de voorpagina gezet van Der Prozess van Franz Kafka, om mijn verbijstering uit te drukken voor deze gang van zaken. Door Nederland worden nog steeds mensen uitgeleverd aan de Verenigde Staten, wij vechten zij aan zij met Amerikanen in Afghanistan en we zijn over het algemeen een brave bondgenoot. Gegevens van burgers die naar de Verenigde Staten reizen worden keurig overhandigd aan de overheid van dat land. Hopelijk worden hiermee er geen fouten gemaakt, want anders zou de reis zou dan wel eens omgezet kunnen worden in een enkeltje Syrië.

Omdat veel mensen hier misschien hun schouders ophalen - het was maar een foutje, wat nou rechtstaat? - zou ik willen vragen om bijgevoegd verslag te lezen van wat Arar is overkomen. Bedenk dat hij volkomen onschuldig was, hij was op terugreis van een vakantie en had geen enkel vermoeden wat hem zou overkomen - om daarna 10 maanden lang door de Syrische geheime dienst te worden gemarteld.

De gang van zaken doet mij denken aan de film Brazil van Terry Gilliam waarin Archibald Buttle wordt gearresteerd, gemarteld en vermoord door de staat (van het kaliber 1984). Net als Arar is ook Buttle onschuldig. In de film is sprake van een persoonsverwisseling: men heeft Buttle verward met Tuttle. Het is al weer een tijd geleden dat ik de film gezien heb, maar er was iets vlieg of vliege poepje waardoor de T in een B veranderde.

Dit is het verslag van wat Arar heeft meegemaakt in Syrie (overgenomen van Glenn Greenwald, klik op de figuren om te vergroten)

----
[1] de zaak werd nog aangespannen tegen minister van justitie Ashcroft die later is vervangen door Gonzales, en daarna Mukasey
----
Figuren: (1) voorkant van mijn exemplaar van Kafka's Der Process en (2) Screenshot uit Brazil